:: ماهیان آبهای داخلی ایران ← خانواده نی‌ماهیان (سوزن‌ماهیان) ← گونه سوزن‌ماهی خزری
◄ توجه: در مورد دو گونهء Syngnathus caspius و Syngnathus abaster که هر دو در این سایت فهرست شده‌اند، نظر پژوهشگران یکسان نیست. در دهه 90 میلادی، این دو گونه مترادف (یکسان) در نظر گرفته می‌شدند و Syngnathus abaster نام اصلی بود، بعد از آن برخی پژوهشگران داخلی، گونه S. caspius را مستقل از S. abaster اعلام کردند. مشخص نیست که آیا هردو گونه [با فرض مستقل بودن] در ایران وجود دارند یا تنها یکی از آنها، از اینرو هردو -هرچند با مشخصات بسیار مشابه - شرح داده شده‌اند.
◄ این گونه در بخش ماهیان دریای خزر نیز مورد اشاره قرار گرفته است.
■ سیستماتیک:
:: نام علمی گونه: Syngnathus caspius Eichwald, 1831 j
:: نام فارسی و محلی ایران: سوزن‌ماهی خزری، سوزن‌ماهی، سوزن‌ماهی خزر، سوزن‌ماهی دریای خزر
• اسامی محلی » -
:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Syngnathiformes (راسته: سوزن‌ماهی‌سانان)
← Family: Syngnathidae (خانواده: نی‌ماهیان) (En: Pipefishes and seahorses)
← Subfamily: Syngnathinae
← Genus: Syngnathus
← Species: Syngnathus caspius (گونه: سوزن‌ماهی خزری)
:: نام انگلیسی: Caspian pipefish , سایر نام‌ها: Caspian pipe fish
• سایر زبان‌ها: روسی » Chernomorskaya pukhloshchekaya igla-ryba. ترکی » Deniziğnesi balığı
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Syngnathus ethon, Syngnathus agassiz, Syngnathus caspius
:: ریشه لغوی: Syngnathus : از واژه‌های syn, symphysis (یونانی) =با هم رشده کرده + gnathos (یونانی) = آرواره
■ کشورهای محل زندگی سوزن‌ماهی خزری
:: گزارش‌شده از ایران ، و نیز:
احتمالا گونهء گزارش‌شده از کشورهایی مثل ترکمنستان و آذربایجان نیز همین گونه باشد.
■ زیستگاه‌های گزارش‌شده سوزن‌ماهی خزری
:: بومی در ایران در حوضه آبریز خزر مشاهده می‌شود. بیشتر ساکن دریای خزر است اما ندرتا وارد رودخانه‌های متصل به دریای خزر، بویژه در بخشهای مصبی و دهانه رودخانه‌ها می گردد.
■ ویژگی‌های زیستگاه سوزن‌ماهی خزری
ساکن آبهای شیرین، شور و لب‌شور و نزدیک بستر است. دامنه وسیع شوری را تحمل می‌کند(یوری هالاین).
تا عمق پنج متری حضور دارد
در آبهای نیمه‌گرمسیری زندگی می‌کند. در دمای 22 تا 24 درجه سانتیگراد دیده می‌شود، اما توان تحمل از 8 درجه سانتیگراد را دارد.
لابلای گیاهان و رسوبات آواری روی شن و ماسه یا گل و لای مشاهده می‌شود.
مختصات جغرافیایی: از 45° شمالی تا 30 ° شمالی و 10 ° غربی تا 42 ° شرقی.
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک سوزن‌ماهی خزری
• شکل بدن: باله پشتی دارای 30 تا 43 شعاع | باله سینه‌ای دارای 11 تا 14 شعاع | تعداد 15 تا 17 حلقه در طول تنه (اکثرا 16) ، تعداد حلقه‌های دمی 37 تا 40 و گاه 42 عدد | بدن دراز، کشیده شش ضلعی | پوزه دراز و به شکل لوله | حفره آبششی خیلی کوچک | فاقد باله‌های شکمی | باله دمی کوچک | ماهی نر فاقد باله مخرجی |
• اندازه: حداکثر طول کل سوزن‌ماهی خزری، 23 سانیتمتر است.
• طول عمر: حداکثر سن 4 سال.
• غذا: از پلانکتون‌ها و سخت‌پوستانی مثل میگوسانانِ mysid و نیز لارو ماهی‌ها تغذیه می‌کنند.
• ژنتیک: -
• خصوصیات رفتاری: بی‌خطر برای انسان. سوزن‌ماهی خزری احتمالا یک ماهی مهاجر دو سویه است.
• سایر خصوصیات: -
■ تولید مثل سوزن‌ماهی خزری
سوزن‌ماهی خزری تخمگزار زنده زا است و در یک سالگی بالغ می‌شود.
ماهی ماده 10 تا 60 تخم در کیسه مخصوصی روی سطخ شکمی دم ماهی نر می‌گذارد. این کیسه در نرها زمان تولید مثل ایجاد می‌شود و گاهی مدتی بعد از اتمام آن نیز باقی می‌ماند. نرها تخم‌ها را بعد از ورود به کیسه شان بارور می‌کنند. لقاح و نمو تخم در کیسه نر انجام می‌شود که 20 تا 32 روز برحسب دما طول می کشد. تخم‌های گلابی مانند، به رنگ زرد یا نارنجی هستند که در داخل کیسه تخم ماهی نر، بوسیله شبکه مویرگی افراد اکسیژن رسانی می‌شوند.
لاروها در اندازه حدود 23 میلیمتری شنای آزاد پیدا می‌کنند.
در رودخانه ولگا زمان تخمریزی در ماه‌های اردیبهشت، خرداد و تیر است.
■ صید سوزن‌ماهی خزری
فاقد صید تجاری و تفریحی است.
■ ارزش‌های اقتصادی سوزن‌ماهی خزری
فاقد ارزش تجاری برای صید است، اما ارزش اکولوژیک و زیبایی دارد.
■ وضعیت ذخایر سوزن‌ماهی خزری
در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.
در ایران نیز به دلیل پراکنش وسیع آن در دریای خزر، عدم وابستگی به رودخانه‌ها برای تولید مثل و عدم بهره‌برداری اقتصادی کمترین نگرانی را دارد. تراکم آن در ایران در یکی دو دهه اخیر گسترش یافته است.
■ بهداشت و بیماری‌های سوزن‌ماهی خزری
-
○ تصاویر و فیلم از سوزن‌ماهی خزری
|
