:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده شقایقماهیان ← گونه دوشیزهماهی دمسفید
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Dascyllus aruanus (Linnaeus, 1758)i
:: نام فارسی و محلی ایران: دوشیزهماهی دمسفید، دامسل دمسفید، دامسل سهخط
-
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوستهاستخوانان)
← Order: Perciformes (راسته: سوفماهیسانان)
← Suborder: Labroidei (زیرراسته: زمردماهیواران)
← Family: Pomacentridae (خانواده: شقایقماهیان) (En: Damselfishes)
← Subfamily: Pomacentrinae
← Genus: Dascyllus
← Species: Dascyllus aruanus (گونه: دوشیزهماهی دمسفید)
:: نام انگلیسی: Whitetail dascyllus و نیز: Humbug damselfish, Banded humbug, Black and white damselfish, White-tailed footballer, Zebra humbug
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: يعبول
:: برخی از نامهای علمی مترادفِ قدیمی، یا غیرمعتبر: Tetradrachmum arcuatum, Chaetodon aruanus, Tetradrachmum aruanum, Chaetodon arcuanus, Pomacentrus emamo, Dascyllus blochii, Pomacentrus trifasciatus, Pomacentrus devisi, Abudefduf caroli
:: ریشه لغوی: Dascyllus ، از واژه daskillys, -on (یونانی)= نام نوعی ماهی
■ کشورهای محل زندگی دوشیزهماهی دمسفید
• فهرستشده در ماهیان آبهای ایران (عوفی، 1394) و نیز کشورهای دیگر از جمله:
آسیا: چین، هند، اندونزی، ژاپن، اردن، مالدیو، فیلیپین، عربستان، سریلانکا، تایوان، تایلند، تیمور شرقی، ویتنام
آفریقا: جیبوتی، مصر، اریتره، کنیا، موزامبیک، آفریقای جنوبی، سودان، تانزانیا
اقیانوسیه: استرالیا، فیجی، کیریباتی، میکرونزی، نیو کالدونیا، پالائو، پابوآ گینه نو، ساموآ، تونگا و...
■ زیستگاههای گزارششده دوشیزهماهی دمسفید
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و اکوسیستمهای دیگری مثل:
دریای عرب، خلیج کاریگارا، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، خلیج داوائو، خلیج عدن، خلیج عقبه، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج کیمبی، خلیج لانوزو، خلیج لینگاین، خلیج مالالاگ، خلیج میلنه، خلیج موور، فلاتهای شمال، شمالشرق و شمالغرب استرالیا، اقیانوس آرام، خلیج پانای، خلیج پانگوئیل، آبهای پلینزی، خلیج راگای، دریای سرخ، خلیج سن میگل، خلیج سارانگانی، خلیج سوگاد، آبهای ساحلی سومالی، خلیج سارساگان، دریای جنوبی چین، دریای سولو-سلبز، خلیج تایاباس، دریای زرد و...
■ ویژگیهای زیستگاه دوشیزهماهی دمسفید
دریازی، در مجاورت صخرههای مرجانی. بدون مهاجرت
در عمق 0 تا 20 متری حضور دارد.
ساکن نواحی گرمسیری
ساکن آبگیرهای دریایی کمعمق و پهنههای مرجانی زیر جزر و مدی، روی رویشهای مرجانی
مختصات جغرافیایی: از 38°شمالی تا 35°جنوبی و 19°شرقی تا 124°غربی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک دوشیزهماهی دمسفید
• شکل بدن: باله پشتی دارای 12 شعاع سخت و 11 تا 13 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 2 شعاع سخت و 11-13 شعاع نرم | باله سینهای دارای 17-19 شعاع نرم | باله دمی دوشاخه | جاروییهای آبششی (Gill Rakers) به تعداد 20-27 عدد | روی ردیف پهلویی 17-18 فلس دارد | خط جانبی تشکیل شده از 15-19 فلس روزندار است. | رنگ ماهی زنده سفید با سه نوار سیاه، و یک نقطهء بزرگ قهوهای روی بخش پشتیِ پوزه و فضای بینچشمی. لبها تیره یا سفید، باله پشتی کمرنگ، بالههای شکمی سیاه، بالههای سینهای شفاف است. | لبههای استخوانهای پیشچشمی، زیرچشمی و پیشسرپوشآبششی، دندانههای ظریفی دارد | دهان از نوع انتهایی | فلسها از نوع شانهای
• اندازه: حداکثر طول کل 10 سانتیمتر و میانگین طول کل رایج 6 سانتیمتر است.
• طول عمر: 6 سال
• غذا: از پلانکتونهای جانوری نظیر سختپوستان پلانکتونی، بیمهرگان کفزی و جلبکها تغذیه میکند. گاهی از لارو و تخم ماهیان دیگر مصرف میکند.
• ژنتیک: تعداد کروموزومهای هاپلوئید / گامتیک (n) برابر 14 (و نیز 15، 16 در گزارشهای دیگر) و تعداد کروموزومهای دیپلوئید / زیگوتیک (2n) برابر 28-28 (و نیز 29-29 و 30-30 در گزارشهای دیگر) است.
• ویژگیهای رفتاری: بیخطر برای انسان. ایجاد قلمرو میکند. تشکیل گلههای بزرگ میدهد.
• سایر توضیحات: توسط ماهیانی مثل هامورماهیان جنس Cephalopholis شکار میشود.
■ تولیدمثل دوشیزهماهی دمسفید
تخمگذار،
در اندازهء 5 سانتیمتری بالغ است.
ماهی نر لانهیابی کرده و از آن مراقبت میکند. در زمان مناسب یک دقیقه حرکات موسوم به رقصهای تولیدمثلی را بالای لانه انجام میدهد و سپس مادهء جذب شده را به داخل لانه هدایت میکند و تخمریزی انجام میشود.
تخمها کفچسب هستند و به اجسام بستر میچسبند.
هماوری مطلق از 1500 تا 2000 عدد تخم گزارش شده است.
نر از تخمها تا زمان گشوده شدن مراقبت میکند و در این مدت بسیار پرخاشگر است.
تخمها بعد 3-5 روز گشوده شده و لاروهای پلاژیک از آن خارج میشوند. لاروها پلانکتونخوار هستند
■ صید دوشیزهماهی دمسفید
-
■ ارزشهای اقتصادی دوشیزهماهی دمسفید
صید تجاری ندارد.
ماهی آکواریومی است.
در مطالعات رفتارشناسی ماهی از آن زیاد استفاده میشود.
■ وضعیت ذخایر دوشیزهماهی دمسفید
در سیاهه قرمز گونههای IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.
■ بهداشت و بیماریهای دوشیزهماهی دمسفید
-
○ تصاویر و ویدئوهایی از ماهی دوشیزهماهی دمسفید:
|