:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده شهریماهیان ← گونه شهری خطنارنجی
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Lethrinus obsoletus (Forsskål, 1775)j
:: نام فارسی و محلی ایران: شهری خطنارنجی
• اسامی محلی » سیستان و بلوچستان: گَدوک. بوشهر: کرادیر. سایر نامها: گیدیر، گاردوز، شعری.
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوستهاستخوانان)
← Order: Perciformes (راسته: سوفماهیسانان)
← Suborder: Percoidei (زیر راسته: سوفماهیواران)
← Family: Lethrinidae (خانواده: شهریماهیان) (En: Emperors / Scavengers)
← Subfamily: Lethrininae
← Genus: Lethrinus (جنس: شهریماهیها)
← Species: Lethrinus obsoletus (گونه: شهری خطنارنجی)
:: نام انگلیسی: Orange-striped emperor و نیز : Pigface bream, Yellow-banded emperor, Yellow-banded pigface bream, Yellowbanded porgy, Yellowstripe emperor
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: -
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Sciaena obsoleta, Sciaena ramak, Lethrinus ramak, Lethrinus cutambi
:: ریشه لغوی: Lethrinus: از واژه lethrinia (یونانی)=اسم نوعی ماهی
■ کشورهای محل زندگی ماهی شهری خطنارنجی
• فهرستشده در اسامی ماهیان آبهای ایران (عوفی، 1394) و کشورهای دیگر از جمله:
آسیا: پاکستان، عمان، هند، کامبوج، یمن، برونئی دارالسلام، اندونزی، فلسطین، ژاپن، اردن، مالزی،مالدیو، فیلیپین، عربستان، سنگاپور، سریلانکا، تایلند، تیمورشرقی، ویتنام
آفریقا: کومور، جیبوتی، مصر، اریتره، کنیا، ماداگاسکار، موزامبیک، سومالی، سودان، تانزانیا و...
اقیانوسیه: استرالیا، فیجی، پلی نزی، کیریباتی، میکرونزی، نائورو، نیو کالدونیا، پالائو، پاپوآ گینه نو، ساموآ، تونگا، و ...
■ زیستگاههای گزارششده ماهی شهری خطنارنجی
• بومی در دریای عمان، و نیز:
دریای آندامان، دریای عرب، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، خلیج عدن، خلیج عقبه، دریای اندونزی، اقیانوس هند، خلیج لینگاین، خلیج میلنه، فلاتهای شمال، شمالشرق و شمالغرب استرالیا، اقیانوس آرام، دریای سرخ، دریای سمر، ردیای جنوبی چین، دریای سولو-سلبز و...
■ ویژگیهای زیستگاه ماهی شهری خطنارنجی
دریازی، نزدیک مرجانها، بدون مهاجرت
تا عمق 30 متری مشاهده شده است.
ساکن آبهای گرمسیری
روی بسترهای علفی، شنی و قلوهسنگی آبگیرهای ساحلی و آبسنگها زندگی میکند. جوانترها بسترهای علفی مرجانی را بیشتر میپسندند.
مختصات جغرافیایی: از 27°شمالی تا 26°جنوبی و 33°شرقی تا 138°غربی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی شهری خطنارنجی:
• شکل بدن: باله پشتی مجموعا دارای 10 شعاع سخت و 9 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 8 شعاع نرم | باله سینهای دارای 13 شعاع نرم | باله شکمی دارای 1 شعاع سخت و 5 شعاع نرم | دم کم و بیش کوتاه و صاف | خط جانبی متشکل از 45-49 فلس | بالای خط جانبی 5 ردیف و پایین آن 15-16 ردیف فلس دارد. | دور ساقهء دمی 14-15 فلس دارد | تعداد جاروییهای آبششی (Gill Rakers) برابر 8-12 عدد | بدن دوکیشکل با مقطع بیضی | پیشانی برجسته| موقعیت دهان از نوع انتهایی | فلسها از نوع شانهای | بدن برنزی یا زیتونی تا قهوهای، که به تدریج به سمت پایین روشنتر میشود. میانهء فلسها اغلب روشنتر از رنگ زمینه است. سر اغلب چند نوار تیره و روشن عمودی و مورب دارد. گاهی چند نقطهء سفید زیر چشم دیده میشود. لبهء خلفی سرپوش آبششی قهوهای تیره است. یک نوار نارنجی-زرد روی بخش پایینی پهلوها با دو نوار کمرنگتر بالا و پایین آن دارد. بالهها سفیدفام یا برنزی، گاهی خالدار
• اندازه: حداکثر طول کل 60 سانتیمتر و میانگین رایج آن 30 سانتیمتر است.
• طول عمر: 14 سال.
• غذا: غذای اصلی این ماهی، از نرمتنان، سختپوستان، خارپوستان و... تامین میگردد.
• ژنتیک: ـ
• ویژگیهای رفتاری: بیخطر برای انسان. بصورت انفرادی یا گروهی زندگی میکند.
در آب شنا مینماید. ماهیان جوان گاهی در آبهای کمعمق و علفی دیده میشوند.
• سایر توضیحات: -
■ تولیدمثل ماهی شهری خطنارنجی
در میانگین طول 23.7 سانتیمتری بالغ است.
احتمالا بچهها هرمافرودیت هستند.
در کلیه فصول سال تخمریزی آن دیده شده است.
تخم و اسپرم را در تودهء آب رها و از تخم و نوزاد نگهداری نمیکنند.
■ صید ماهی شهری خطنارنجی
بیشتر با تله و تورهای ساحلی، گاهی با تور گوشگیر، قلاب و ترال.
■ ارزشهای اقتصادی ماهی شهری خطنارنجی
دارای ارزش صید تجاری اندک. در شرق آفریقا صید میشود و بیشتر بصورت تازه عرضه میگردد.
صید ورزشی دارد.
■ وضعیت ذخایر ماهی شهری خطنارنجی
در سیاهه قرمز گونههای IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.
در بعضی از کشورها مثل فیلیپین، جمعیت آن آسیب جدید دیده است.
■ بهداشت و بیماریهای ماهی شهری خطنارنجی
○ تصاویر و فیلم از ماهی شهری خطنارنجی:
|