:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده کوسهماهیان درنده ← گونه کوسه چاکلب یا کوسه شیری
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Rhizoprionodon acutus (Rüppell, 1837)jj
:: نام فارسی و محلی ایران: کوسه چاکلب ، کوسه شیری، کوسه لبچاک
• اسامی محلی » سیستان و بلوچستان: پاگاس. بوشهر: بمبک. هرمزگان: کولی
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Chondrichthyes (رده: غضروفماهیان)
← Subclass: Elasmobranchii (زیررده: نرمآبششداران)
← Superorder: Galeomorphii
← Order: Carcharhiniformes (راسته: درندهکوسهسانان / زمینکوسهسانان)
← Family: Carcharhinidae (خانواده: کوسهماهیان درنده) (En: Requiem sharks)
← Genus: Rhizoprionodon
← Species: Rhizoprionodon acutus (گونه: کوسه چاکلب)
:: نام انگلیسی: Milk shark و نیز: Longmans dogshark, Sharp nosed shark, Sharp-nosed milk shark, Sliteye shark, Milk dog shark, Australian sharpnose shark
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: قرش ذو خرطوم مُقرّن، قِرش صنارة رمادي، قِرش صنّارة أسترالي،
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Carcharias acutus, Carcharhinus acutus, Cynocephalus acutus, Hypoprion acutus, Scoliodon acutus, Squalus sorrakowah, Carcharias sorrakowah, Carcharias sorrahkowah, Scoliodon sorrahkowah, Carcharias walbeehmi, Carcharias walbeehmii, Scoliodon walbeehmi, Scoliodon walbeehmii, Carcharias crenidens, Carcharias aaronis, Scoliodon longmani, Scoliodon vagatus, Carcharias eumeces,
:: ریشه لغوی: Rhizoprionodon: از واژه rhiza (یونانی)= ریشه + prion (یونان)= ارّه + odous (یونان)= دندان
◄ نام عمومی "کوسه شیری" به این باور هندیان باز میگردد که خوردن گوشت این کوسه، باعث افزایش شیردهی میشود.
■ کشورهای محل زندگی کوسه چاکلب
• گزارششده از آبهای ایران و کشورهای دیگر جهان از جمله:
آسیا: عراق، بحرین، کویت، عمان، پاکستان، قطر، عربستان، امارات، یمن، بنگلادش، برونئی دارالسلام، کامبوج، چین، هنگ کنگ، هند، اندونزی، فلسطین، ژاپن، اردن، کره جنوبی، ماکائو، مالزی، میانمار، فیلیپین، سنگاپور، سریلانکا، تایوان، تایلند، ویتنام
اروپا: یونان
اقیانوسیه: استرالیا، پاپوآ گینه نو
آفریقا: آنگولا، بنین، کامرون، کنگو، جیبوتی، مصر، اریتره، گابن، گامبیا، غنا، گینه، کنیا، گینه بیسائو، لیبریا، ماداگاسکار، موریتانی، موریس، موزامبیک، نیجریه، سنگال، سنگال، سیرالئون، سومالی، سودان، تانزانیا، توگو
■ زیستگاههای گزارششده کوسه چاکلب
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و نیز:
دریای آندامان، دریای عرب، اقیانوس اطلس، خلیج بنگال، جزایر قناری، دریای شرق چین، خلیج عدن، خلیج تایلند، اقیانوس هند، دریا یاندونزی، دریای ایونیان، خلیج لیته، خلیج مانیل، دریای مدیترانه، فلاتهای غربمرکزی، شمال، شمالشرق و شمالغرب استرالیا، اقیانوس آرام، دریای سرخ، دریای سمر، خلیج سن میگل، خلیج کوسه، آبهای ساحلی سومالی، دریای جنوبی چین، دریای سولو-سلبز، دریای ویسایان، دریای زرد، مکونگ و...
■ ویژگیهای زیستگاه کوسه چاکلب
دریازی و نیز آبهای شیرین و لبشور. بستر و دور از بستر. چندمهاجرتی
در عمق 1 تا 200 متری مشاهده شده است.
ساکن آبهای گرمسیری
در نواحی فلات قاره، اغلب در سواحل شنی و ندرتا خورها دیده میشود. بنظر میرسد در بعضی کشورها توان ورود به آب شیرین را دارد. در آبهای کمعمق و نزدیک سطح دیده میشود.
مختصات جغرافیایی: از 41°شمالی تا 30°جنوبی و 27°غربی تا 156°شرقی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک کوسه چاکلب
• شکل بدن: کوسهای با جثه کوچک | پوزه باریک و دراز | چشمها بزرگ و بدون شیار | شیار لبی دراز | دندانهای مورب | فاقد شیار بین بالههای پشتی | باله دمی نامتقارن و نامتجانس | دومین باله پشتی کوچک و بعد از باله مخرجی است. | رنگ بدن خاکستری-قهوهای در بالا و سفید در پایین است، بالههای مخرجی و پشتی با لبههای تیره. | فلسها از نوع صفحهای | بدن دوکیشکل |
• اندازه: حداکثر طول کل 175 سانتیمتر و میانگین طول کل رایج 110 سانتیمتر است. حداکثر وزن 5 کیلوگرم است.
• طول عمر 8 سال.
• غذا: بیشتر از ماهیان استخوانی کوچک کفزی یا غیرکفزی و نیز از سرپایان و سایر بیمهرگان تغذیه میکند.
• ژنتیک: -
• ویژگیهای رفتاری: بیخطر برای انسان. به دلیل اندازهء کوچک و نوع رژیم غذایی، خطری برای انسان ندارد.
• سایر توضیحات: -
■ تولیدمثل کوسه چاکلب
در اندازهء 70 تا 80 سانتیمتری بالغ است.
زندهزا است و دارای جفت و کیسه زرده.
حاملگی 12 ماه طول میکشد.
بیشتر در فاصلهء ماههای نوامبر تا فوریه سال بعد تولیدمثل میکند.
در هر زایمان 2 تا معمولا 5 و گاه تا 8 نوزاد متولد میشود.
طول نوزاد در بدو تولد 25 تا 39 سانتیمتر است.
■ صید کوسه چاکلب
با تورهای گوشگیر ساحلی، رشتهقلاب و ترال صید میشود.
■ ارزشهای اقتصادی کوسه چاکلب
دارای ارزش صید تجاری. به صورت تازه و یا خشک و شور مصرف انسانی دارد و برای ساخت غذای ماهی نیز استفاده میشود.
صید ورزشی نیز دارد.
■ وضعیت ذخایر کوسه چاکلب
در سیاههء قرمز گونههای IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.
■ بهداشت و بیماریهای کوسه چاکلب
انگل پاروپای Pseudopandarus australis از این گونه گزارش شده است.
در ایران انگل سستود داخلی از جنس Phoreiobothrium از این کوسه گزارش شده است.
○ تصاویر و ویدئوهایی از کوسه چاکلب:
|