تماس درباره ما منابع سایت سایر آبزیان گونه های ماهی خانواده ماهیان درباره خلیج فارس و دریای عمان  
 
  خلیج فارس و دریای عمان
خانواده سنگسرماهیان
(Haemulidae)
 


■ مشخصات کلی خانواده سنگسرماهیان (Haemulidae):

»» خانواده سنگسرماهیان، جزو راسته سوف‌ماهی‌سانان (Perciformes) می‌باشند.

ریشه لغوی: یونانی >> Haimaleos = خونی

نام انگلیسی: Grunts, Sweetlips, Rubberlips, Hotlips

نام فارسی: سنگسرماهیان

Haemulidae

■ خصوصیات زیستی و شیلاتی خانواده سنگسرماهیان Haemulidae:

  • پراکنش در اقیانوس اطلس، آرام و هند.
  • این خانواده، 23 جنس و 133 گونه دارد
  • بدن دوکی‌شکل، تاحدی عریض و در مقطع فشرده است.
  • اغلب دریازی هستند، برخی ساکن آب لب‌شور و ندرتا ساکن آب شیرین می‌باشند.
  • باله پشتی کشیده بوده و دارای 9 تا 14 خار و 11 تا 26 شعاع نرم است. یکی از خارها بسیار قویتر است.
  • باله مخرجی دارای 3 خار بوده و 6 تا 18 شعاع نرم دارد.
  • باله شکمی دارای یک خار و 5 شعاع نرم است.
  • باله دمی لبه‌دار یا بریده است.
  • دهان کوچک، انتهایی، کمی قابل‌ارتجاع و دارای لب‌هایی نازک است.
  • دندان‌های آرواره‌ای از نوک‌دار و تیز Cardiform، اغلب فاقد دندان‌های کامی.
  • سرپوش آبششی دارای لبه کامل.
  • فلس‌های شانه‌ای بوده و روی گونه‌ها و سرپوش آبششی را می‌پوشاند.
  • اغلب دارای منافذی در ناحیه چانه.
  • هفت قوس آبششی (Branchostegal rays).
  • 26 یا 27 مهره.
  • بالغین در طول روز غیر فعال هستند و در پناهگاه‌های زیر آب مستقر میشوند. شب‌ها از پناهگاه خارج شده و از بی‌مهرگان کفزی تغذیه می‌کنند.
  • در بخش‌های پلاژیک تخمریزی می‌کنند. از تخم‌ها مراقبت نمی‌نمایند.
  • ماهیان جوان برای نگهداری در آکواریوم مناسبند، اما بالغین نیاز به مخازن بزرگ دارند.
  • قابلیت تولید صدا توسط دندان‌های موجود در حلق را دارند، از این‌رو سنگسر ماهیان غرغرکننده نیز نامیده می‌شوند.
  • حداکثر طول گونه‌ها به 80 سانتیمتر می‌رسد.
  • نام قدیم این خانواده Pomadasidae بوده است.
  • به آب‌های کم‌عمق ساحلی، مناطق صخره‌ای مرجانی و آب‌های گل آلود برای زندگی علاقه دارند.
  • از ماهیان مهم شیلاتی برای مصرف تغذیه انسان هستند. بصورت تازه، منجمد، خشک و شور مصرف می‌شوند.
  • صید آن‌ها توسط ترال کفروب، رشته قلاب‌های طویل، تور گوشگیر و گرگور انجام می‌شود

 

■ پراکنش در آب‌های ایران:

• جنس‌ها: در آب‌های ایرانی خلیج فارس و دریای عمان، سه جنس از خانواده سنگسرماهیان گزارش شده است:

  • 1. Diagramma >> شامل 1 گونه
  • 2. Plectorhinchus >> جنس شیرین‌لب، شامل 9 گونه
  • 3. Pomadasys >>جنس سنگسر، شامل 7 گونه

 

• گونه‌های سنگسرماهیان ایران: هفده گونه از سه جنس فوق در آب‌های ایرانی خلیج فارس و دریای عمان گزارش شده اند که به شرح جدول زیر می باشند:
(گونه های Plectorhinchus pictus و Plectorhinchus picus, متفاوتند که باید به این مساله دقت شود.)

با کلیک روی نام هر گونه، به صفحه اطلاعات کامل آن گونه بروید

1. Diagramma pictum
خنو خاکستری ، خنو رنگین
2. Plectorhinchus albovittatus شیرین‌لب دوخط 3. Plectorhinchus flavomaculatus
خنو لیمویی
4. Plectorhinchus gaterinus
خنو زرد باله
5. Plectorhinchus gibbosus
خنو هری
6. Plectorhinchus makranensis
خنو مکران
7. Plectorhinchus obscurus
شیرین‌لب بزرگ
8. Plectorhinchus pictus
خنو خال سیاه ، عروس ناخدا ، ینم
9. Plectorhinchus playfairi
شیرین‌لب خط‌سفید
10. Plectorhinchus sordidus
خنو سوردید
11. Plectorhinchus schotaf
خنو گوش‌قرمز
12. Pomadasys argenteus
سنگسر نقره‌ای
13. Pomadasys furcatus
سنگسر شش‌خط
14. Pomadasys kaakan
سنگسر معمولی ، سنگسر زوبین
15. Pomadasys maculatus
سنگسر چهارلکه ، سنگسر زین اسبی
16. Pomadasys striatus
سنگسر نواری
17. Pomadasys stridens
سنگسر مخطط ، گم گام ، کوکوره
18. Pomadasys taeniatus
سنگسر خط‌برنزی

 

 

تصاویر زیر، بعضی از گونه‌های خانواده Haemulidae را در نقاط مختلف جهان نشان می‌دهد:


Anisotremus dovii >> سنگسر سرخالدار Boridia grossidens Conodon nobilis >> سنگسر مخطط
Anisotremus dovii >> سنگسر سرخالدار Boridia grossidens Conodon nobilis >> سنگسر مخطط
Haemulon bonariense >> سنگسر سیاه Isacia conceptionis >> سنگسر کابینزا Microlepidotus brevipinnis >> سنگسر گوژپشت
Haemulon bonariense >> سنگسر سیاه Isacia conceptionis >> سنگسر کابینزا Microlepidotus brevipinnis >> سنگسر گوژپشت
Orthopristis chrysoptera >> خوک ماهی Xenistius californiensis Xenocys jessiae
Orthopristis chrysoptera >> خوک ماهی Xenistius californiensis Xenocys jessiae