:: ماهیان آب‌های داخلی ایران ← خانواده دانیوها ← گونه ماهی واسپی

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Cabdio morar (Hamilton, 1822)j
:: نام فارسی و محلی ایران: ماهی واسپی، موراری
• اسامی محلی » -

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Cypriniformes (راسته: کپورماهی‌سانان)
← Family: Danionidae (خانواده: دانیوها) (En: Danios)
← Subfamily: Chedrinae
■ قبلا در خانواده کپورماهیان (Cyprinidae) و زیرخانوادهای با نام Leuciscinae قرار داشته است.
← Genus: Cabdio
← Species: Cabdio morar (گونه: ماهی واسپی)

:: نام انگلیسی: Morari و نیز: Common Chilwa, Carplet, Aspidoparia
• سایر زبان‌ها: کانارا، هند » Olahalale
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Cyprinus morar, Aspidoparia morar, Leuciscus morar, Morara morar, Aspidoparia sardina
:: ریشه لغوی: - -

■ کشورهای محل زندگی ماهی واسپی

• بومی در ایران و نیز:
• افغانستان، پاکستان، هند، بنگلادش، میانمار، چین، نپال، تایلند
• معرفی‌شده به ویتنام

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده ماهی واسپی

• در ایران، در حوضهء آبریز رودهای ماشکید، سرباز و جگین مشاهده شده است. حوضهء آبریز باهوکلات از مکران در حوضهء ماشکل (ماشکید) تا تنگه هرمز، در رود گابریک در شرق استان هرمزگان.
• رودهایی نظیر باگماتی و چوتو جامونا در بنگلادش، سند، رود ایراوادی و رود سالوین میانمار، رود کابل، رود کارنالی نپال، رودخانه کریشنا و...

■ ویژگی‌های زیستگاه ماهی واسپی
ساکن آب شیرین، بستر و دور از بستر.
در pH حدود 8 مشاهده شده است.
ساکن آب‌های گرمسیری با دمای بیشتر از 22°سانتیگراد
در چشمه‌ها و آبگیرهای دشت‌ها و کوه‌ها مشاهده شده است.
نمونه‌هایی از آن در قسمت‌های فوقانی و میانی رودخانه سرباز در بلوچستان که دارای بستر قلوه‌سنگی با عمق 20 تا 80 سانتیمتر و آب شفاف تا گل‌آلود و دمای متوسط 25 درجه سانتیگراد است، در فصل زمستان صید شده و در قسمت‌های پایینی و میانی رودخانه‌های شرق استان هرمزگان با گل‌آلودگی زیاد نیز مشاهده شده است.

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی واسپی

• شکل بدن: باله پشتی دارای 2-3 شعاع سخت و 6-7 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 2 شعاع سخت و 8-9 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای 9-14 شعاع نرم | باله شکمی دارای 7 شعاع نرم | تعداد جارویی‌های آبششی (Gill Rakers) برابر 17-25 عدد و بسیار کوچک | خط جانبی دارای 36-45 فلس | تعداد مهره‌ها 36-37 عدد | آرواره‌ها کوچک | فاقد سبیلک | فلس‌ها نسبتا سست | دارای یک حلقهء واضح زیرچشمی هم عمق چشم | دهان کوچک شیبدار عمودی | بالای خط جانبی 7-8 ردیف و پایین خاط جانبی تا باله مخرجی 1تا5 ردیف فلس دارد. دور ساقهء دمی 15-19 فلس دارد. | فرمول دندان حلقی متفاوت است: 2,4,4-4,4,2(5), 2,4,4-4,4,1(1), یا 2,3,4-4,4,2(1) یا 2,4,5-5,4,2 دیده شده است. | پوزه کوتاه و گرد | آرواره پایین مستقیم با سطح لبهء تقریبا شاخی و فاقد لب. | پایهء بالهء پشتی مقابل یا کمی پشت پایه باله شکمی. | رنگ بدن قهوه‌ای روشن تا قهوه‌ای مایل به سبز، با پهلوی نقره‌ای یا نقره‌ای مایل به زرد، و شکم روشن‌تر. یک نوار طلایی در طول پهلو دیده می‌شود. باله‌ها زرد تیره هستند. باله دمی ممکن است زرد تا نارنجی و باله‌های زوج زرد-نارنجی روشن باشند.، نوک پوزه لکهء سفیدی دارد | دهان نیمه‌انتهایی یا زیرین |
• اندازه: حداکثر طول کل 20 سانتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: همه‌چیزخوار متمایل به گوشتخواری. پرخور.
• ژنتیک: تعداد کروموزوم‌های هاپلوئید / گامتیک (n) برابر 24 یا 25 عدد، و تعداد کروموزوم‌های دیپلوئید/ زیگوتیک (2n) برابر 48-48 یا 50-50 عدد است.
• ویژگی‌های رفتاری: بی‌خطر برای انسان.
• سایر توضیحات: ماهی پرخور که در طول سال تغذیه می‌کند.
جمعیت‌های مختلف آن تفاوت‌های ظاهری با هم دارند، از جمله در پهنای بدن که بدلیل تفاوت‌های استخوانی آنها است.

■ تولید مثل ماهی واسپی

تخمگذار. تخمریزی در ماه فوریه تا تا آوریل در هند روی می‌دهد. نمونهء ایرانی صید شده در دسامبر هنوز بالغ نبود که احتمالا فصل تولیدمثل آن دیرتر است.
از تخم و نوزاد نگهداری نمی‌کند.
ماهی ماده با اندازهء 9.8 سانتیمتر دارای تخم رسیده بوده است.

■ صید ماهی واسپی

معمولا با قلاب صید می‌شود.

■ ارزش‌های اقتصادی ماهی واسپی

درایران ماهی تجاری نیست، اما در هند مصرف غذایی دارد.

■ وضعیت ذخایر ماهی واسپی

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است، با اینحال گفته می‌شود که میزان آن در سال‌های اخیر کاهش پیدا نموده است.

■ بهداشت و بیماری‌های ماهی واسپی

انگل‌های مونوژن Dactylogyrus yousefpouri و D. mobedii در این گونه از منطقهء باهوکلات بلوچستان گزارش شده است.

○ تصاویر و فیلم‌ از ماهی واسپی: