:: ماهیان آب‌های داخلی ایران ← خانواده قنات‌ماهیان ← گونه عروس‌ماهی قفقاز جنوبی

• ◄ این گونه قبلا در خانواده کپورماهیان (Cyprinidae) بوده ولی در رده‌بندی‌های جدید، در خانوادهء قنات‌ماهیان (Leuciscidae) قرار گرفته است.

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Squalius turcicus De Filippi, 1865j
:: نام فارسی و محلی ایران: عروس‌ماهی قفقاز جنوبی ، عروس‌ماهی فراقفقاز، عروس‌ماهی، سفید رودخانه‌ای
• اسامی محلی »

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Cypriniformes (راسته: کپورماهی‌سانان)
← Family: Leuciscidae (خانواده: قنات‌ماهیان) (En: Minnows)
◄ در منابع قدیمی‌تر، در خانوادهء Cyprinidae (کپورماهیان) و زیرخانواده Leuciscinae بوده است.
← Subfamily: Leuciscinae
← Genus: Squalius
← Species: Squalius turcicus (گونه: عروس‌ماهی قفقاز جنوبی)

:: نام انگلیسی: Transcaucasian chub
• سایر زبان‌ها: استونی » Türgi turb
:: برخی از اسامی علمی مترادفِ قدیمی، یا غیرمعتبر: -
:: ریشه لغوی:

■ کشورهای محل زندگی عروس‌ماهی قفقاز جنوبی
• گزارش‌شده از آب‌های ایران و نیز:
• ترکیه

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده عروس‌ماهی قفقاز جنوبی
• بومی در ایران: حوضهء آبریز دریای خزر و دریاچه ارومیه. در گرگانرود، تجن، سیاهرود، بابلرود، رود هراز، سرداب‌رود، سفیدرود، قزل‌اوزن، ارس و تالاب انزلی مشاهده شده است.
• در ترکیه، رود سلیم، انشعابات رود کورا، شاخه‌های ارس

■ ویژگی‌های زیستگاه عروس‌ماهی قفقاز جنوبی
ساکن آب شیرین. بستر و دور از بستر.
ساکن آب‌های نیمه‌گرمسیری.

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک عروس‌ماهی قفقاز جنوبی

• شکل بدن: باله پشتی دارای 3 شعاع سخت و 7-8 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 7-9 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای 14-15 شعاع نرم | باله شکمی دارای 8 شعاع نرم | تعداد جارویی‌های آبششی 9-10 عدد | خط جانبی دارای 42-45 فلس | تعداد مهره‌ها 47-49 عدد | دهان از نوع انتهایی | باله‌های دمی، مخرجی و شکمی نارنجی هستند. |
• اندازه: تا 40 سانتیمتر
• طول عمر: -
• غذا: -
• ژنتیک: -
• ویژگی‌های رفتاری: برای انسان بی‌خطر است.
• سایر توضیحات: بین جمعیت‌های مختلف این گونه، تاحدی اختلافات مریستیک وجود دارد.

■ تولیدمثل عروس‌ماهی قفقاز جنوبی

در یک مورد بررسی، 80 درصد تخمدان‌ها در پاییز، در مراحل 3 و 4 رسیدگی جنسی یعنی در حال توسعه و بلوغ قرار داشته و آماده برای تخمریزی در سال آینده بوده‌اند.

■ صید عروس‌ماهی قفقاز جنوبی

صید ورزشی و تجاری دارد.

■ ارزش‌های اقتصادی عروس‌ماهی قفقاز جنوبی

مطالعه‌ای روی جمعیت این ماهی در دریاچه سد تهم در شمال شهر زنجان، این گونه را مناسب برای آبزی‌پروری تشخیص داده است.

■ وضعیت ذخایر عروس‌ماهی قفقاز جنوبی

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت کمترین نگرانی (LC) است.

■ بهداشت و بیماری‌های عروس‌ماهی قفقاز جنوبی

طی پژوهشی در رودخانه‌ها سیاهرود، نکا و هراز در حوضهء آبریز خزر مشخص شد که 48.7 تا 71.8 درصد آلودگی انگلی در این ماهی وجود دارد. انگل‌ها شامل مونوژن‌هایی مثل Gyrodactylus mutabilitas, Dactylogyrus vistulae و Paradiplozoon، پروتوزوآ شامل Ichthyophthirius multifiliis و Trichodina sp. و میکزوزوآی Myxobolus muelleri در آبشش، روده و پوست عروس‌ماهی قفقاز جنوبی گزارش شد.

○ تصاویر و فیلم از عروس‌ماهی قفقاز جنوبی: