■ مشخصات کلی خانواده بادکنک ماهیان (Tetradontidae):
»» خانواده ماهیان بادکنکی، جزو راسته چهاردندان‌سانان (Tetraodontiformes) هستند.
ریشه لغوی: یونانی > Tetra = چهار + Odous=دندان
نام انگلیسی: Puffers
نام فارسی: بادکنک ماهیان و نیز نام‌های دیگر خانواده: بادکنک ماهیان چهاردندانی، فوگل ماهیان، ماهیان بادکنکی
■ خصوصیات زیستی و شیلاتی خانواده Tetraodontidae:
- تمرکز پراکنش در آب‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری اقیانوس‌های اطلس، آرام و هند.
- 28 جنس و 203 گونه دارد.
- ماهیانی دریازی هستند اما بسیاری از آن‌ها وارد آب‌های شیرین و لب‌شور نیز می‌شوند.
- شکم دارای خارهای ریز و یا بدون خار است.
- دهانه‌های آبششی به یک شکاف که در جلو باله‌های سینه‌ای قرار دارد محدود هستند.
- پوزه معمولا نوک کندی داشته و یا گرد است و در انتهای آن دهان کوچکی قرار دارد.
- سوراخ‌های بینی به تعداد یک یا دو زوج و به اشکال مختلف هستند.
- خط جانبی منفرد یا بیش از یکی است.
- دندان‌های فکی، دوکی‌شکل هستند اما با یک شکاف میانی از هم جدا می‌شوند و 4 دندان بلندتر است.
- استخوان‌های دندانی و پیش‌فکی مقابل، در وسط از هم جدا می‌شوند.
- اغلب 7 تا 18 شعاع نرم در باله پشتی دارند.
- فاقد خار در باله‌های شنا
- فاقد باله شکمی هستند.
- باله دمی گرد یا تا حدی دو شاخه است.
- شعاع‌های اصلی باله دمی 10 عدد هستند.
- توانایی بادکردن خود با آب را دارند.
- حداکثر طول در آن‌ها به 90 سانتیمتر می‌رسد.
- بعضی ماهیان بادکنکی، دارای نوعی سم موثر بر اعصاب بنام tetraodotoxin بویژه در احشاء داخلی خود هستند. در گنادهای بعضی گونه‌ها در زمان تخمریزی این سم دیده می‌شود.
- اتحادیه اروپا، مصرف این ماهیان و فراورده‌های آن‌ها را محدود کرده است.
- بعضی از گونه‌ها همه‌چیز می‌خورند اما بعضی دیگر ترجیحا انواع خاصی از بی‌مهرگان و جلبک‌ها را مصرف می‌نمایند.
- تخم‌ها کف‌چسب بوده و در یک لانه قرار داده می‌شوند و توسط ماهی مراقبت می‌گردند.
- بعضی گونه‌ها گوشت خوراکی دارند.
- صید آن‌ها با ترال کفروب و گرگور امکان‌پذیر است.
- اولین فسیل مربوط به دوره ترشیاری پایینی، ائوسن پایینی
■ پراکنش در ایران:
• جنس‌ها: در آب‌های ایرانی خلیج فارس و دریای عمان 5 جنس از خانواده بادکنک‌ماهیان گزارش شده است:
- 1. Arothron
- 2. Canthigaster
- 3. Chelonodontops
- 4. Lagocephalus
- 5. Torquigener
• گونه‌های بادکنک‌ماهیان ایران: 10 گونه از 5 جنس فوق در ایران شناسایی شده‌اند. با کلیک روی گونه به صفحه آن بروید و توضیحات بیشتر دریافت کنید.
گونه‌های با زمینه سیاه، تکمیل اطلاعات شده‌اند↓
