:: ماهیان آب‌های داخلی ایران ← خانواده پیشی‌ماهیان ← گونه گربه‌ماهی کله‌گاوی قهوه‌ای

■ وجود این ماهی غیربومی در ایران، توسط برایان کد ادعا شده و نیازمند بررسی بیشتری است.

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Ameiurus nebulosus (Lesueur, 1819)j
:: نام فارسی و محلی ایران: گربه‌ماهی کله‌گاوی قهوه‌ای، گربه‌ماهی گاوسر
• اسامی محلی » -

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Siluriformes (راسته: گربه‌ماهی‌سانان)
← Superfamily: Ictaluroidea (بالاخانواده: پیشی‌ماهی‌واران)
← Family: Ictaluridae (خانواده: پیشی‌ماهیان) (En: North American freshwater catfishes )
← Genus: Ameiurus (جنس: گربه‌ماهی‌های گاوسر)
← Species: Ameiurus nebulosus (گونه: گربه‌ماهی کله‌گاوی قهوه‌ای)

:: نام انگلیسی: Brown bullhead
• سایر زبان‌ها: » -
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Ictalurus nebulosus, Pimelodus nebulosus, Pimelodus atrarius, Pimelodus vulgaris, Ameiurus vulgaris
:: ریشه لغوی: از واژه‌های a (یونانی)= بدون + meiouros, -os, -on (یونانی)= بدون دم. / nebulosus: به معنای ابری که اشاره به رنگ‌بندی آن دارد.

■ کشورهای محل زندگی گربه‌ماهی کله‌گاوی قهوه‌ای

• غیربومی در ایران (نیازمند بررسی بیشتر) و نیز:
• بومی در کانادا و ایالات متحده.
• غیر بومی در:
- آسیا: چین
- اروپا: ترکیه، آلبانی، اتریش، بلاروس، بلژیک، بلغارستان، چک، دانمارک، استونی، فنلاند، آلمان، مجارستان، ایتالیا، هلند، نروژ، لهستان، رومانی، روسیه، صربستان، اسلوواکی، اسپانیا، سوییس، انگلستان، اوکراین.
- آمریکای شمالی و مرکزی: پورتوریکو
- آمریکای جنوبی: شیلی
- اقیانوسیه: نیوزیلند

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده گربه‌ماهی کله‌گاوی قهوه‌ای

• برایان کُد، مدعی حضور این ماهی در مرزهای ایران است. نیاز به بررسی جهت قطعیت دارد. ممکن است بر اثر فعالیت‌های آکواریوم‌داران وارد طبیعت ایران شده باشد. همچنین:
تنها در نقاط محدودی از آمریکای شمالی مثل حوضه رود میسی‌سیپی و گریت لیکس بومی است و در بسیاری از نقاط جهان بصورت معرفی‌شده و غیربومی مشاهده می‌شود، از جمله: رودهای دجله و فرات، ولگا، الب، دانوب، اودر و...

■ ویژگی‌های زیستگاه گربه‌ماهی کله‌گاوی قهوه‌ای
ساکن آب شیرین، بستر. ندرتا وارد آب‌های لب‌شور می‌شود.
در عمق 0 تا 12 متری دیده شده است.
ساکن آب‌های نیمه‌گرمسیری با دمای 0 تا 37 درجه سانتیگراد.
مختصات جغرافیایی: از 57° شمالی تا 25°شمالی و 104°غربی تا 61°غربی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک گربه‌ماهی کله‌گاوی قهوه‌ای

• شکل بدن: باله پشتی دارای 1 شعاع سخت و 6-7 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 1 شعاع سخت | باله دمی دارای 18-19 شعاع |
• اندازه: حداکثر طول کل 55 سانتیمتر، و معمولا حدود 25 سانتیمتر. بیشترین وزن آن 2.7 کیلوگرم گزارش شده است.
• طول عمر: تا 9 سال
• غذا: نرمتنان، حشرات، زالوها، لابستر و نیز پلانکتون، کرم، جلبک، مواد گیاهی، ماهیان و نیز تخم ماهی. بچه‌های 3 تا 6 سانتیمتری بیشتر از لارو شیرونومید، کلادوسرها، اوستراکودا، ناجورپایان، یکروزه‌ها و... تغذیه می‌کنند.
• ژنتیک: تعداد کروموزوم‌های هاپلوئید/ گامتیک (n) برابر 30 و تعداد کروموزوم‌های دیپلوئید/زیگوتیک (2n) برابر 60-60 عدد.
• خصوصیات رفتاری: بی‌خطر برای انسان. یک شکارچی شبانه است.
می‌تواند دامنهء بالای دی‌اکسید کربن و کمبود اکسیژن و نیز دمای بالاتر از 31.6 درجه سانتیگراد را تحمل کند و تا 37.5 درجه هم زنده بماند. در برابر آلودگی نیز مقاوم است و مجموعه این توانایی‌ها می‌تواند جمعیت آنرا در مقایسه با گونه بومی بالا ببرد. دیده شده که برای جلوگیری از آسیب‌های شرایط محیطی، خود را در گل و لای مدفون می‌کند.
• سایر توضیحات: می‌تواند وارد طبیعت شده و تبدیل به یک آفت شود.
در طبیعت بوسیلهء شکارچیانی مثل اردک‌ماهی و سوف، شکار می‌شود.

■ تولیدمثل گربه‌ماهی کله‌گاوی قهوه‌ای

از حدود سن 2 سالگی بالغین آنها دیده می‌شوند.
تخمریزی در فاصله ماه‌های آوریل تا ژوئن دیده می‌شود.
نر و ماده یا یکی از آنها قبل تولیدمثل، لانه‌سازی می‌کنند.
پس از لانه‌سازی جفت‌ها بعد از تماس‌های خاصی با سبیلک‌ها، مخالف هم در روی لانه قرار گرفته و با حفظ تماس بدنی، تخم‌ها رها می‌شوند
با وجودی که یک یا هردو والد از تخم‌ها نگهداری می‌کنند، اما گزارش‌های خوردن تخم‌های خودشان هم وجود دارد.
والدین با حرکت سبیلک‌ها یا باله‌های زوج، تهویه لانه را انجام داده و گاهی تخم‌ها را به دهان برده و بر می‌گردانند.
هماوری مطلق بین 2هزار تا 13هزار عدد تخم است.

■ صید گربه‌ماهی کله‌گاوی قهوه‌ای

صید ورزشی دارد

■ ارزش‌های اقتصادی گربه‌ماهی کله‌گاوی قهوه‌ای

فاقد ارزش صید تجاری. پرورش داده می‌شود و به عنوان ماهی آکواریومی دارای ارزش است.

■ وضعیت ذخایر گربه‌ماهی کله‌گاوی قهوه‌ای

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت کمترین نگرانی (LC) است.

■ بهداشت و بیماری‌های گربه‌ماهی کله‌گاوی قهوه‌ای

بیماری انگلی سپتی‌سمی روده‌ای گربه‌ماهیان و بیماری باکتریایی Epitheliocystis در این گونه دیده شده است.

○ تصاویر و فیلم‌ از گربه‌ماهی کله‌گاوی قهوه‌ای: