:: ماهیان آب‌های داخلی ایران ← خانواده دانیوها ← گونه قنات‌ماهی میان‌رودان

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Barilius mesopotamicus Berg, 1932j
:: نام فارسی و محلی ایران: قنات‌ماهی میان‌رودان، قنات‌ماهی بین‌النهرین
• اسامی محلی » سبیل‌ماهی

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Cypriniformes (راسته: کپورماهی‌سانان)
← Family: Danionidae (خانواده: دانیوها) (En: Danios)
← Subfamily: Chedrinae
■ قبلا در خانواده کپورماهیان (Cyprinidae) و زیرخانوادهای با نام Leuciscinae قرار داشته است.
← Genus: Barilius
← Species: Barilius mesopotamicus (گونه: قنات‌ماهی میان‌رودان)

:: نام انگلیسی: Mesopotamian minnow و نیز: Mesopotamian barilius
• سایر زبان‌ها: استونی » Mesopotaamia bariil
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: -
:: ریشه لغوی: Barilius لاتین شدهء نام barila که نام بنگالی یک ماهی است.

■ کشورهای محل زندگی قنات‌ماهی میان‌رودان

• گزارش‌شده از آب‌های ایران و نیز:
عراق، ترکیه و سوریه

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده قنات‌ماهی میان‌رودان

• بومی در ایران، حوضهء آبریز دجله، کر و پرسیس. در رودهایی مثل دالکی، کرخه، رود دویرج دهلران، میمه ایلام، دز، کارون، رود زرد، رود خیرآباد، مند، جراحی، زهره و حله
• در سایر کشورها، حوضهء آبریز دجله و فرات

■ ویژگی‌های زیستگاه قنات‌ماهی میان‌رودان
ساکن آب شیرین. بستر و دور از بستر.
ساکن آب‌های نیمه‌گرمسیری.
هم در آب‌های روان و هم ساکن، از چشمه‌های کوچک با عرض 1 متری تا کانال‌های آبیاری، استخرهای پرورش ماهی در اهواز تا رودخانه‌های اصلی با عرض 200 متر مشاهده شده است. اکثر زیستگاه‌های ایران در رودهای کم ارتفاع بوده است.
ماهیان روی بسترهای گلی و قلوه‌سنگی در مکان‌های کم‌عمق دیده می‌شوند.
این ماهی در دمای 12-24 درجه سانتیگراد و رسانایی 0.45 تا 10.5 mS و نیز آبگیرهای در حال خشک شدن با عمق 20 سانتیمتر با شوری1.5% و Cl-1 = 390 mg/l گزارش شده است.

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک قنات‌ماهی میان‌رودان

• شکل بدن: باله پشتی دارای 2-3 شعاع سخت و 7-9 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 2-3 شعاع سخت و 10-14 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای 11-14 شعاع نرم | باله شکمی دارای 6-8 شعاع نرم | تعداد جارویی‌های آبششی (Gill Rakers) برابر 13-18 عدد | خط جانبی ناقص و پایین، دارای 42-54 فلس | فلس‌ها ضعیف و راحت جدا می‌شوند | تعداد مهره‌ها مجموعا 39-41 عدد | استخوان زیرچشمی عریض | یک جفت سبیلک بلند، گاهی ممکن است تحلیل‌رفته باشد. | دندان حلقی دوردیفی با فرمول 3.5-5.4 یا 4.5-5.4 و یا گاهی 1.3.5-5.3.1 و اشکال دیگر. | دور ساقه دمی 15-20 عدد فلس | موقعیت دهان تا حدی نیمه‌انتهایی، مایل و کشیده که کنارهء دهان به زیر نیمهء قدامی چشم می‌رسد. | رنگ کلی بدن نقره‌ای درخشان با جلای طلایی-زرد، ناحیه پشت تیره‌تر با یک نوار نازک میانی. پهلوها دارای 6-11 نقطهء تیرهء سبز-خاکستری و مدور و تا حدی ناواضح در ماهی زنده. باله‌ها کمی رنگین، بیشتر ملانوفورها روی شعاع‌ها هستند تا غشاء بین آنها. باله مخرجی و باله‌های زوج تقریبا شفاف. باله دمی ممکن است یکی دو نوار نامنظم و موازی داشته باشد. | لوله گوارشی شکل حرف s است.
• اندازه: حداکثر طول کل 7 سانتیمتر و بیشترین وزن گزارش‌شده 2.45 گرم است.
• طول عمر: -
• غذا: مجرای گوارشی حاوی حشرات بالدار مثل کلئوپرتا، هتروپترا، دیپترا، تیزانوپترا، و عنکبوت‌ها، هیمنوپترا، براچیسرا، کولیسیده، بنظر می‌رسد از سطح تغذیه می‌کند.
• ژنتیک: -
• ویژگی‌های رفتاری: بی‌خطر برای انسان.
• سایر توضیحات:-

■ تولیدمثل قنات‌ماهی میان‌رودان

ماهیان صیدشده در ماه ژانویه، دارای تخم کوچک اما درحال نمو بودند که احتمالا نشانگر تخمریزی در بهار است.
در عراق هماوری مطلق آن 200 تخم اعلام شده است.

■ صید قنات‌ماهی میان‌رودان

فاقد صید.

■ ارزش‌های اقتصادی قنات‌ماهی میان‌رودان

فاقد ارزش تجاری

■ وضعیت ذخایر قنات‌ماهی میان‌رودان

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت کمترین نگرانی (LC) است.

■ بهداشت و بیماری‌های قنات‌ماهی میان‌رودان

-

○ تصاویر و فیلم‌ از قنات‌ماهی میان‌رودان: