:: ماهیان آب‌های داخلی ایران ← خانواده دندانه‌شکمان ← گونه ماهی پاکوی قرمز

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Piaractus brachypomus (Cuvier, 1818)j
:: نام فارسی و محلی ایران: ماهی پاکوی قرمز، پاکوی شکم‌قرمز، پاکو، پکو
• اسامی محلی » -

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Characiformes (راسته: تتراسانان)
← Family: Serrasalmidae (خانواده: دندانه‌شکمان) (En: Piranhas and pacus)
← Subfamily: Colossomatinae
← Genus: Piaractus (جنس: پاکوها)
← Species: Piaractus brachypomus (گونه: ماهی پاکوی قرمز)

:: نام انگلیسی: Pirapitinga و نیز: Pacu, Pirapatinga, Freshwater pompano, Cachama
• سایر زبان‌ها: اسپانیایی» Paco
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیر معتبر: Myletes brachypomus, Colossoma brachypomum, Myletes paco, Colossoma paco, Myletes bidens, Colossoma bidens, Reganina bidens, Wateina fowleri
:: ریشه لغوی: Piaractus: از واژه piar (یونانی)= چربی، پهلوی چرب + aktos, ago (یونانی)= حمل کردن

■ کشورهای محل زندگی ماهی پاکوی قرمز

• گزارش‌شده بصورت غیربومی در ایران و نیز:
• بومی در بولیوی، برزیل، کلمبیا، پرو، اروگوئه، ونزوئلا
• معرفی شده به چین و پاپوا گینه نو

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده ماهی پاکوی قرمز

• غیر بومی و مهاجم در ایران. احتمالا با صنعت آکواریوم وارد بعضی آب‌ها شده است. برای اوّلین بار در سال 2017 از دریاچهء زریوار مریوان و دو سال بعد از تالاب انزلی گزارش گردید.
• زیستگاه بومی آن در آمریکای جنوبی و مناطقی مثل حوضه آبریز آمازون و اورینوکو است، اگرچه در گزارش‌ها گاه با گونه‌های دیگر اشتباه گرفته می‌شود.

■ ویژگی‌های زیستگاه ماهی پاکوی قرمز
ساکن آب شیرین. در pH 4.8 تا 6.8 و dH تا 13 مشاهده شده است.
ساکن نواحی گرمسیری با دمای 23 تا 28 درجه سانتیگراد.
لاروهای این ماهی در آب‌های خروشان دیده شده‌اند اما بالغین در مناطق سیلابی و جنگلی هستند. برخلاف گونه‌های مشابه، در نقاط بالادستی و کم‌غذای رودها هم دیده می‌شوند.
مختصات جغرافیایی: از 23° شمالی تا 11° جنوبی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی پاکوی قرمز

• شکل بدن: دارای دو ردیف دندان آسیابی‌شکل، با فضای مثلثی بین دندان‌های پیش‌فکی | فاقد باله چربی | دارای دندان روی استخوان ماگزیلری | سرپوش آبششی کوچک | روی خط جانبی دارای 84-100 فلس است. | بالای خط جانبی 31-37 ردیف فلس دارد و زیر آن 33-37 ردیف | نمونه‌های جوان، شکم قرمز دارند که باعث اشتباهات زیادی در شناسایی آنها می‌شود.
• اندازه: حداکثر طول کل 88 سانتیمتر و بیشترین وزن گزارش‌شده 25 کیلوگرم بوده است.
• طول عمر: تا 28 سال
• غذا: از میوه‌ها، دانه‌های گیاهان، حشرات و گیاهان در حال پوسیدگی تغذیه می‌کند. کفزیان بی‌مهره، بیمهرگان، سخت‌پوستان و گیاهان خشکی نیز از غذاهای پاکوی قرمز هستند. در فصول خشک ماهی‌خواری نیز در آن دیده می‌شود.
• ژنتیک: تعداد کروموزوم‌های هاپلوئید / گامتیک (n) برابر 27 و تعداد کروموزوم‌های دیپلوئید/زیگوتیک (2n) برابر 54-54 است.
• خصوصیات رفتاری: آسیب‌زننده است.
• سایر توضیحات: ماهی مهاجر است اما آگاهی اندکی از الگوی مهاجرت آن در دست است.

■ تولید مثل ماهی پاکوی قرمز

نر و ماده ظاهر تاحدی متفاوت دارند.
تخم‌ها را مخفی می‌کنند اما مراقبت از آنها دیده نمی‌شود.

■ صید ماهی پاکوی قرمز

-

■ ارزش‌های اقتصادی ماهی پاکوی قرمز

ارزش صید تجاری ندارد، اما در صنعت آکواریوم حضور داشته و تکثیر و پرورش آن هم برای مصارف خوراکی و هم ماهی زینتی رواج دارد.
در ایران نیز پژوهش‌هایی با هدف پرورش خوراکی آن انجام شده است.
با توجه به دانه‌خوار بودن و اینکه تعدادی از دانه‌ها در سیستم گوارش پاکوی قرمز سالم مانده و دفع می‌شوند، در مناطق بومی نقش مهمی در جابجایی بذر گیاهان دارد.

⧠ وضعیت ذخایر ماهی پاکوی قرمز

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت ارزیابی‌نشده است.
این گونه در ایران غیربومی و مهاجم بوده و باید کنترل شود.

■ بهداشت و بیماری‌های ماهی پاکوی قرمز

بیماری‌های مختلف در آن دیده شده از جمله:
انگل کلوسینملا، انگل رودونیا و انگل اسپکتاتوس

○ تصاویر و فیلم‌ از ماهی پاکوی قرمز: