:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده کوسه‌ماهیان دم‌دراز ← گونه کوسه‌ماهی درازدم چشم‌درشت

»» سیستماتیک:

:: نام علمی گونه: Alopias superciliosus Lowe, 1841

:: نام فارسی و محلی ایران: کوسه‌ماهی درازدم چشم‌درشت
• اسامی محلی » سیستان و بلوچستان: پَرِی. بوشهر: بمبک. هرمزگان: کولی.

:: رده‌بندی کامل :

← Class: Chondrichthyes (رده: غضروف‌ماهیان)
← Subclass: Elasmobranchii (زیررده: نرم‌آبشش‌داران)
← Superorder: Galeomorphii
← Order: Lamniformes (راسته: کوسه‌سانان)
← Family: Alopiidae (خانواده: کوسه‌ماهیان دم‌دراز) (En: Thresher sharks)
← Genus: Alopias (جنس: کوسه‌های دم‌دراز)
← Species: Alopias superciliosus (گونه: کوسه‌ماهی درازدم چشم‌درشت)

:: نام انگلیسی: Bigeye thresher و نیز: Big-eye shark, Long-tailed shark
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: قطوه البحر، جرجور
:: برخی از اسامی علمی مترادف قدیمی، یا غیرمعتبر: Alopias profundus
:: ریشه لغوی: Alopias: از واژه Alopex (یونانی) = روباه

■ کشورهای محل زندگی کوسه‌ماهی درازدم چشم‌درشت
• گزارش‌شده از آب‌های ایران →[نیازمند بررسی بیشتر] و نیز:
آسیا: پاکستان، عمان، هند، ژاپن، مالدیو، فیلیپین، سریلانکا، تایوان، تایلند، ویتنام
آفریقا: الجزایر، آنگولا، گامبیا، گینه، کنیا، لیبی، ماداگاسکار، موریس، مراکش، موزامبیک، نامیبیا، سنگال، سیرالئون، سومالی، آفریقیا جنوبی، تونس و...
اروپا: ترکیه، یونان، فرانسه، ایتالیا، مونته نگرو، پرتغال، اسپانیا
آمریکای شمالی:
ایالات متحده، کوستاریکا، کوبا، مکزیک، نیکاراگوا، پاناما، ترینیداد و توباگو
آمریکای جنوبی: برزیل، شیلی، کلمبیا، اکوادور، اروگوئه، ونزوئلا
اقیانوسیه: استرالیا، فیجی، نیو کالدونیا، نیوزلند

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده کوسه‌ماهی درازدم چشم‌درشت
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و نیز:
دریای آدریاتیک، دریای اژه، دریای آندامان، دریای عرب، اقیانوس اطلس، خلیج بنگال، جزایر قناری، دریای کارائیب، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، فلات قاره شرق و شرق برزیل، فلات‌های شرق‌مرکزی، غرب مرکزی و جنوب غربی استرالیا، خلیج عدن، خلیج کالیفرنیا، خلیج مکزیک، ساحل ایبریا، اقیانوس هند، دریای ایونیان، دریای مدیترانه، فلات قاره نیوزلند، فلات قاره شمال برزیل، اقیانوس آرام، آب‌های ساحلی سومالی، فلات قاره جنوب برزیل، دریای جنوبی چین، دریای سولو-سلبز، دریای تاسمان، دریای زرد و...

■ ویژگی‌های زیستگاه کوسه‌ماهی درازدم چشم‌درشت:
دریازی، پلاژیک و اقیانوسی. مهاجر در اقیانوس.
در عمق 0 تا 730 متری و بیشتر تا 100 متری مشاهده شده است.
ساکن آب‌های نیمه‌گرمسیری با میانگین دمای 27.1 درجه سانتیگراد.
از آب‌های ساحلی روی منطقهء فلات قاره، گاهی نزدیک خشکی و آب‌های کم‌عمق و نیز نواحی دور از ساحل زندگی می‌کند. بیشتر نزدیک بستر است.
مختصات جغرافیایی: از 46°شمالی تا 40°جنوبی و 180°غربی تا 180°شرقی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک کوسه‌ماهی درازدم چشم‌درشت

• شکل بدن: دو باله پشتی | یک کوسه دم‌دراز بزرگ با چشم‌های بسیار بزرگ و پیشانی فرورفته. | نوک باله دمی پهن است. | باله سینه‌ای خمیده با نوک پهن | اولین باله پشتی به نسبت سایر هم‌خانواده‌ها، عقب‌تر است. | لوب بالایی باله دمی خیلی بلند و تازیانه‌مانند است و ممکن است اندازهء مابقی بدن باشد. | لوب پایینی باله دمی کوچک اما توسعه‌یافته است. | رنگ بدن در بالا خاکستری مایل به بنفش و در پایین کرم است. لبهء عقبی باله سینه‌ای و شکمی و گاهی اولین باله پشتی، تیره است. ناحیه سرسینه روشن است، اما روشنی به روی پایه باله سینه‌ای نمی‌رسد. | بدن مخروطی | پیشانی کم و بیش صاف | موقعیت دهان از نوع نیمه‌انتهایی و زیرین | فلس‌ها از نوع صفحه‌ای | سطح مقطع بدن دایره‌ای
• اندازه: بیشینه طول کل 488 سانتمیتر و طول کل میانگین آن 350 سانتیمتر است. بیشترین وزن گزارش‌شده، 363.8 کیلوگرم است.
• طول عمر: 20 سال.
• غذا: تغذیه از ماهیان پلاژیک مثل هرینگ و ماکرل و ماهیان کفزی و ماهیان مرکب.
• ژنتیک: -
• ویژگی‌های رفتاری: برای انسان بی‌خطر است.
شناگری فعال و قوی است و می‌تواند از آب هم بیرون بجهد. برای شکار دور گله‌های ماهی می‌چرخد تا آنها را متراکم کند، سپس به آنها حمله کرده و پس از ضربه با دم و بی‌حس کردن آنها، اقدام به شکار آنها می‌نماید.
یک گونهء یوری‌ترمال (تحمل زیاد اختلاف دما) و در طول شبانه روز، با مهاجرت عمودی، در اعماقی با دمای مختلف به سر می‌برد.
چشم‌های درشت این گونه، برای افزایش بینایی در آب‌های کم‌نور تطابق یافته است.
• سایر توضیحات: این گونه توسط کوسه‌های بزرگتر یا پستانداران آبزی شکار می‌شود.
این گونه، رقیب کوسهء آبی است، و معمولا جایی که یکی فعال باشد، دیگری کاهش می‌یابد.

■ تولیدمثل کوسه‌ماهی درازدم چشم‌درشت

در اندازه 154 تا 341 سانتیمتری بالغ است. در زمان بلوغ، ماده‌ها 12-13 ساله و نرها 9-10 ساله هستند.
تخمگذار زنده‌زا، بدون جفت: جنین از کیسه زرده و سایر تولیدات رحم مادر تغذیه می‌کند.
در هر زایمان 2-4 نوزاد متولد می‌شود.
اندازه نوزاد حین تولد بین 64 تا 140 سانتیمتر است.
فصل مشخص تولیدمثل یا زایمان ندارد.
در مقایسه با سایر کوسه‌های دم‌دراز، کمترین میزان ضریب افزایش جمعیت را دارد.

■ صید کوسه‌ماهی درازدم چشم‌درشت

با رشته‌قلاب صید می‌شود. همچنین با انواع تور گوشگیر و ترال نیز صید می‌گردد. بیشتر به عنوان صید ضمنی در صیادی مطرح است.
صید ورزشی با قلاب دارد.

■ ارزش‌های اقتصادی کوسه‌ماهی درازدم چشم‌درشت

دارای ارزش صید تجاری است. برای مصرف خوراکی انسانی، روغن کبد برای استخراج ویتامین، پوست برای ساخت چرم و باله‌ها برای سوپ باله استفاده دارند.
بصورت تازه و یا کبابی، تنوری یا گریل عرضه می‌شود، اما بخارپز، پخته یا سرخ‌کرده آن توصیه نمی‌شود. ممکن است نمک‌سود و یا خشک نگهداری و عرضه شود.
ماهی مناسب صید ورزشی است.

■ وضعیت ذخایر کوسه‌ماهی درازدم چشم‌درشت

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "گونه آسیب‌پذیر" (VU) است.

■ بهداشت و بیماری‌های کوسه‌ماهی درازدم چشم‌درشت

از انگل‌های شناخته‌شده در این کوسه: انگل پاروپای Pagina tunica، و کرم نواری گونه Litobothrium janovyi است. ماهیان لمپری دریایی می‌توانند مثل انگل چسبنده به این کوسه عمل کنند.

○ تصاویر و فیلم از کوسه‌ماهی درازدم چشم‌درشت: