:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان → خانواده طوطی ماهیان → گونه طوطیماهی آفتابگردان
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Chlorurus sordidus (Forsskål, 1775)i
:: نام فارسی و محلی ایران: طوطیماهی آفتابگردان، طوطیماهی دمسبز
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوستهاستخوانان)
← Order: Perciformes (راسته: سوفماهیسانان)
← Suborder: Labroidei (زیرراسته: زمرّدماهیواران)
← Family: Scaridae (خانواده: طوطیماهیان) (En: Parrotfishes)
← Subfamily: Scarinae
← Genus: Chlorurus
← Species: Chlorurus sordidus (گونه: طوطیماهی آفتابگردان)
:: نامهای انگلیسی: Daisy parrotfish و نیز: Bullethead parrot, Green parrotfish, Green-finned parrotfish, Shabby parrotfish
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: غبان، گن، جن، بابقا
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Scarus sordidus, Callyodon sordidus, Scarus erythrodon, Callyodon erythrodon, Scarus variegatus, Scarus nigricans, Scarus gymnognathos, Scarus celebicus, Pseudoscarus platodoni, Scarus margaritus, Xanothon bipallidus, ...
:: ریشه لغوی: Chlorurus از واژه chloros (یونانی)= سبز + oura (یونانی)= دم
■ کشورهای محل زندگی طوطیماهی آفتابگردان
• فهرستشده در اسامی ماهیان آبهای ایران (عوفی، 1394) و نیز:
آسیا: بحرین، هند، اندونزی، اردن، کویت، مالزی، مالدیو، عمان، قطر، عربستان، تیمور شرقی، امارات، یمن
اقیانوسیه: استرالیا
آفریقا: مصر، کنیا، موریس، موزامبیک، سومالی، آفریقای جنوبی، تانزانیا و...
■ زیستگاههای گزارششده طوطیماهی آفتابگردان
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان، و همچنین:
دریای عرب، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، خلیج داوائو، اقیانوس هند، خلیج کیمبی، خلیج لاگونوی، خلیج لانوزا، خلیج لینگاین، خلیج میلنه، خلیج مورو، اقیانوس آرام، خلیج پانای، خلیج پانگوئیل، آبهای پلینزی، دریای سرخ، خلیج سن میگل، خلیج کوسه، دریای جنوبی چین، آبهای ساحلی سومالی، دریای سولو-سلبز، خلیج تاوی تاوی، خلیج تایاباس، فلات غربمرکزی استرالیا و...
■ ویژگیهای زیستگاه طوطیماهی آفتابگردان
دریازی و نیز آبهای لبشور، نزدیک صخرههای مرجانی. مهاجر در اقیانوس
در عمق 0 تا 50 متری حضور دارد
ساکن آبهای گرمسیری
ساکن نواحی غنی از مرجان و نیز نواحی مسطح سنگی کمعمق و نیز آبسنگهای رو به دریا و شیبها و نواحی متنوعی زندگی میکند
مختصات جغرافیایی: از 30°شمالی تا 33°جنوبی و 30°شرقی تا 130°غربی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک طوطیماهی آفتابگردان
• شکل بدن: باله پشتی دارای 9 شعاع سخت و 10 شعاع نرم است | باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 9 شعاع نرم | باله سینهای دارای 14-16 شعاع نرم | باله دمی کم و بیش صاف | جاروییهای آبششی (Gill Rakers) 42-51 عدد | خط جانبی دارای 22-25 فلس است | دهان از نوع انتهایی | فلس از نوع دایرهای | بدن کشیده و مخروطی و فشرده | در فاز اولیه زندگی، تنوع رنگی دارد. ماهیان کوچکتر ممکن است قهوهای تیره یکدست و یا خاکستری روشن باشند و ممکن است روی ساقه دمی لکههای روشنتر داشته باشند. بزرگترها ممکن است چند ردیف نامنظم از نقاط روشن به سمت عقب بدن داشته باشند یا روی ساقه باله دمی لکههای روشن داشته باشند. در فاز نهایی نیز تنوع رنگی وجود دارد و ممکن است در پهلوها یا ساقه دمی بخش بزرگ به رنگ قرمز تیره داشته باشند | پوزه گرد است.
• اندازه: حداکثر طول کل 40 سانتیمتر.
• طول عمر: -
• غذا: از جلبکهای کفزی همچنین مواد ارگانیک آواری و بیمهرگان کفزی از جمله سختپوستان تغذیه میکند.
• ژنتیک: -
• ویژگیهای رفتاری:در نوزادی و جوانی، دستهجات بزرگی تشکیل میدهند و مسافت زیادی بین نقاط استراحت تا نقاط تغذیه شنا میکنند.
• سایر توضیحات: توسط گونههایی مثل شکمپای Colubraria obscura و ماهیانی مثل Epinephelus merra و Plectropomus leopardus شکار میشود.
■ تولیدمثل طوطیماهی آفتابگردان
تخمگذار با جفتهای متمایز.
وقتی طول کل این ماهی به 35.1 تا 47.2 میرسد، تغییر جنسیت میدهد.
تکهمسر
در آبهای باز تخمریزی مینمایند و تخمها به اجسام میچسبند.
از تخم و نوزاد نگهداری نمیکنند.
■ صید طوطیماهی آفتابگردان
صید تجاری دارد.
■ ارزشهای اقتصادی طوطیماهی آفتابگردان
از نظر صید دارای ارزش است.
به عنوان ماهی آکواریومی مطرح است.
■ وضعیت ذخایر طوطیماهی آفتابگردان
در سیاهه قرمز گونههای IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.
از گستردهترین طوطیماهیان از حیث پراکنش.
■ بهداشت و بیماریهای طوطیماهی آفتابگردان
موارد مسمویت سیگواترا از طریق این ماهی مشاهده شده است.
○ تصاویر و فیلم از طوطیماهی آفتابگردان:
|