:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده فریباماهیان ← گونه فریباماهی زردلبه
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Pseudobalistes flavimarginatus (Rüppell, 1829)j
:: نام فارسی و محلی ایران: فریباماهی زردلبه ،
-
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوستهاستخوانان)
← Order: Tetraodontiformes (راسته: چهاردندانسانان)
← Family: Balistidae (خانواده: فریباماهیان ) (En: Triggerfishes)
← Genus: Pseudobalistes
← Species: Pseudobalistes flavimarginatus (گونه: فریباماهی زردلبه)
:: نام انگلیسی: Yellowmargin triggerfish و نیز: Yellowface triggerfish
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: هیجما
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Balistes flavimarginatus
:: ریشه لغوی: Pseudobalistes » از واژههای pseudes (یونانی)=شبه، کاذب + ballo=پرتاب کردن
■ کشورهای محل زندگی فریباماهی زردلبه
• فهرستشده در اسامی ماهیان آبهای ایران (عوفی، 1394)←[از هیچکدام از کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان بجز پاکستان، گزارشی نداشته و ممکن است فهرستشدن در ایران قطعی نباشد] و نیز:
آسیا: هند، اندونزی، ژاپن، کره جنوبی، مالزی، مالدیو، فیلیپین، تایوان، تیمور شرقی، ویتنام
آفریقا: مصر، موزامبیک، سومالی، آفریقای جنوبی و...
اقیانوسیه: استرالیا، فیجی، پلی نزی، میکرونزی، نیو کالدونیا، پالائو، پاپوآ گینه نو، ساموآ، تونگا و...
■ زیستگاههای گزارششده فریباماهی زردلبه
• احتمالا بومی در خلیج فارس و دریای عمان، و نیز:
دریای عرب، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج کیمبی، خلیج لانوزا، خلیج لینگاین، خلیج میلنه، خلیج مورو، فلاتهای شمال و شمالشرق استرالیا، اقیانوس آرام، آبهای پلینزی، دریای سرخ، دریای ژاپن، دریای جنوبی چین، دریای سولو-سلبز، دریای زرد و...
■ ویژگیهای زیستگاه فریباماهی زردلبه
دریازی و نیز آبهای لبشور. نزدیک مرجانها
در عمق 2 تا 50 متری مشاهده میشود.
ساکن آبهای گرمسیری با میانگین دمای 27.8 درجه سانتیگراد.
ساکن سواحل و آبسنگهای نزدیک کرانهها و خورها. معمولا در محیطهای سیلتی. در شیبهای آبگیرها و در کف آب دیده میشود. همچنین اطراف صخرهها زیاد است.
مختصات جغرافیایی: از 34°شمالی تا 34°جنوبی و 27°شرقی تا 124°غربی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک فریباماهی زردلبه
• شکل بدن: 2 باله پشتی دارای 3 شعاع سخت و 24-27 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 22-25 شعاع نرم | باله سینهای دارای 15-16 شعاع نرم | در ردیف طولی بدن 28-33 فلس دارد. | فلسها نسبتا بزرگ هستند. | پوزه و گونه به رنگ روشن است. رنگ بدن معمولا زرد-خاکستری با نقشهای متقاطع روی پهلوها. پوزه و زیر سر زرد-نارنجی یکدست. بالههای میانی بدن لبهء زرد دارند. | جلوی چشم شیار عمیقی دارد. | ردیف طولی از خارهای کوچک روی بخش خلفی بدن به تعداد 5-6 عدد. | باله دمی تقریبا گرد |
• اندازه: تا طول کل 60 سانتیمتر دیده شده است.
• طول عمر: -
• غذا: تغذیه از سرشاخههای مرجانها، شکمپایان، سختپوستان، فورامینیفرا و تونیکاتا و نیز شقایق دریایی.
• ژنتیک: تعداد کروموزومهای هاپلوئید / گامتیک (n) برابر 22 و تعداد کروموزومهای دیپلوئید / زیگوتیک (2n) برابر 44-44 است.
• ویژگیهای رفتاری: بیخطر برای انسان. معمولا بجز فصل تولید مثل تنها یا جفتی دیده میشود. بچهها دستههای کوچکی تشکیل میدهند.
• سایر توضیحات: -
■ تولیدمثل فریباماهی زردلبه
تخمگذار. چندهمسر.
بعضی از نمونهها با افزایش سن تغییر جنسیت میدهند و برخی نه.
مادهها از لانه محافظت میکنند و در این زمان مهاجمند.
نرها معمولا به یک قلمرو تخمریزی خاص مهاجرت میکنند.
لانه در کانالهایی در بستر شنی و آبهای کمعمق ایجاد میگردد.
لانه دومتر عرض و 70 سانتیمتر عمق دارد.
تخمریزی این گونه در تمام طول سال دیده شده است.
چندروز بعد لانهسازی، ماه یک نر را برای تولید مثل انتخاب میکند.
مراقبت از تخم توسط هردو والد صورت میگیرد، اما فقط ماده به تخم نزدیک میشود.
هماوری تا 430000 تخم یا بیشتر است که بصورت خوشهای گذاشته میشوند.
■ صید فریباماهی زردلبه
با ترال و نیز رشته قلابهای عمودی صید و سایر لوازم صید میشود.
■ ارزشهای اقتصادی فریباماهی زردلبه
ارزش صید تجاری دارد. بصورت تازه و یا خشک-شور مصرف میشود.
ارزش آکواریومی دارد.
⧠ وضعیت ذخایر فریباماهی زردلبه
در سیاهه قرمز گونههای IUCN، دارای وضعیت "ارزیابی نشده" است.
■ بهداشت و بیماریهای فریباماهی زردلبه
گزارش مسمومیت سیگوآترا از این گونه وجود دارد.
عارضه انگلی Caligus Infestation از این ماهی گزارش شده است.
○ تصاویر و فیلم از فریباماهی زردلبه:
|