:: ماهیان داخلی ایران ← خانواده قنات‌ماهیان ← گونه ماهی کلمه خزر
» در منابع قبل از 2017، گونه کُلمه با نام علمی Rutilus rutilus و ماهی کلمهء خزر با نام علمی Rutilus lacustris مترادف هم، یا دومی زیرگونهء اولی عنوان می‌شدند، و بعد از این تاریخ، گونهء R. lacustris گونهء معتبر مستقل عنوان گردید. نام عمومی "کُلمه"، برای هردو گونه به کار می‌رود و زیستگاهشان نیز همپوشانی دارد.
• در رده‌بندی‌های جدید، از خانواده کپورماهیان (Cyprinidae) خارج و در خانوادهء مستقل قنات‌ماهیان (Leuciscidae) قرار گرفته است.
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Rutilus lacustris (Pallas, 1814)j
:: نام فارسی و محلی ایران: ماهی کُلمه خزر. ماهی کولمه
• اسامی محلی » تلاجی (گرگان و مازندران)
:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Cypriniformes (راسته: کپورماهی‌سانان)
← Family: Leuciscidae (خانواده: قنات‌ماهیان) (En: Minnows)
◄ در منابع قدیمی در خانوادهء Cyprinidae (کپورماهیان) و زیرخانواده Leuciscinae بوده است.
← Subfamily: Leuciscinae
← Genus: Rutilus (جنس: کولمه‌ها)
← Species: Rutilus Rutilus (گونه: ماهی کلمه خزر)
:: نام انگلیسی: Caspian roach
• سایر زبان‌ها: -
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Leuciscus heckelii, Rutilus rutilus aralensis, Rutilus rutilus schelkovnikovi, Rutilus stoumboudae
:: ریشه لغوی: Rutilus: از واژه Rutilus (یونانی) = قرمز
■ کشورهای محل زندگی ماهی کلمه خزر
• گزارش‌شده از آبهای ایران و کشورهای
آذربایجان، ارمنستان
■ زیستگاه‌های گزارش‌شده ماهی کلمه خزر
:: بومی در ایران: رودهای حوضهء آبریز دریای خزر:
■ ویژگی‌های زیستگاه ماهی کلمه خزر
ساکن آبهای شیرین و لب‌شور است. بنتوپلاژیک.
ساکن مناطق نیمه‌گرمسیری با دمای 10 تا 20 درجه سانتیگراد
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی کلمه خزر
• شکل بدن: باله پشتی دارای 2-4 شعاع سخت و 8-12 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 2-4 شعاع سخت و 8-12 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای 14-18 شعاع نرم | باله شکمی دارای 7-9 شعاع نرم | تعداد جارویی‌های آبششی برابر 9-17 عدد | خط جانبی دارای 39-48 فلس | مجموع مهره‌ها برابر 37-42 عدد |
• اندازه: -
• طول عمر: -
• غذا: بیشتر از نرمتنان کفزی، مواد آواری
• ژنتیک:سه جمعیت در ایران دارد. مطالعات ژنتیکی نشان داده که جمعیت‌های جنوب شرق و جنوب غرب دریای خزر شباهت زیادی دارند، اما تفاوت زیادی با جمعیت رود ارس دارند. همچنین دورگه‌های این گونه با گونه‌های دیگر دیده شده است.
• ویژگی‌های رفتاری:-
• سایر توضیحات: همپوشانی‌های زیادی با گونه R. rutilus دارد و نیاز به بررسی‌های مقایسه‌ای بیشتر است.
مطالعه‌ای در رود ولگا نشان داده که جمعیت R. lacustris در نواحی میانی و پایین‌دست و جمعیت R. rutilus در بالادست رودخانه بیشتر هستند.
■ تولیدمثل ماهی کلمه خزر
-
■ صید ماهی کلمه خزر
دارای صید تجاری
■ ارزش‌های اقتصادی ماهی کلمه خزر
دارای ارزش صید تجاری و ورزشی.
»» ماهی کلمه خزر غذای اصلی فیل‌ماهی است و از این لحاظ نیز بسیار حایز اهمیت است.
■ وضعیت ذخایر ماهی کلمه خزر
در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت ارزیابی‌نشده است، اما برای آن وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) پیشنهاد شده، چون گسترش زیادی دارد و تهدید خاصی آنرا تحت تاثیر قرار نداده است.
■ بهداشت و بیماری‌های ماهی کلمه خزر
انگل Ligula intestinalis از این گونه گزارش شده است.
○ تصاویر و فیلم از ماهی کلمه خزر: |
