:: ماهیان آبهای داخلی ایران ← خانواده برکهماهیان خاوری ← گونه گورماهی خسروشیرین
◄ این جنس ماهی پیش از این در خانوادهء کپورماهیان دنداندار (Cyprinodontidae) جای داشته است.
»» سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Esmaeilius shirini (Gholami, Esmaeili, Erpenbeck & Reichenbacher, 2014)j
:: نام فارسی و محلی ایران: گورماهی خسروشیرین ، کپور دنداندار خسروشیرین، ماهی گورخری، کپوردندان خسروشیرین، گورماهی شیرین، کپوردندان شیرین
• اسامی محلی » -
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوستهاستخوانان)
← Order: Cyprinodontiformes (راسته: کپورماهیشکلان دنداندار)
← Family: Aphaniidae (خانواده: برکهماهیان خاوری) (En: Oriental killifishes)
■ قبلا، در خانواده کپورماهیان دنداندار (Cyprinodontidae) و زیرخانواده Cyprinodontinae بوده است.
← Genus: Esmaeilius (جنس: اسماعیلیوس)
← Species: Esmaeilius shirini (گونه: گورماهی خسروشیرین)
:: نام انگلیسی: Khosroshirin tooth-carp و نیز: Shirin tooth-carp, shirin killifish
• سایر زبانها: آلمانی» Khosroshirin Zahnk€arpfling
:: برخی از اسامی علمی مترادفِ قدیمی، یا غیرمعتبر: Aphanius shirini
:: ریشه لغوی: shiriniاز نام روستا و چشمهء خسروشیرین مکانی که برای اولین بار گزارش شده است.
■ کشورهای محل زندگی گورماهی خسروشیرین
• گزارش شده فقط در ایران
■ زیستگاههای گزارششده گورماهی خسروشیرین
بومی انحصاری ایران، در حوضهء آبریز کر و پرسیس، در چشمهء خسروشیرین و انشعابات آن مثل چشمه پاسلاری و چشمه پهن، در بالادست رود کر زندگی میکند و گفته میشود به حوضهء پرسیس هم منتقل شده است.
■ ویژگیهای زیستگاه گورماهی خسروشیرین ساکن آب شیرین، بستر و دور از بستر.
ساکن آبهای نیمهگرمسیری. دمای یکی از مکانهای نمونهبرداری 17.05 درجه سانتیگراد بوده است.
بستر رودهای محل زندگی، گلی و قلوهسنگی با سطح آب پوشیده از جلبکهای رشتهای و محیط اطراف پوشیده از نی و سایر گیاهان بود.
سرعت جریان آب در چشمهء خسروشیرین تند و در پشمه پاسلاری و پهن، آرام است.
مشخصات فیزیکوشیمیایی رودخانهء پاسلاری به این شکل بوده است:
نیترات 1.95 mg l-1 ، نیتریت 0.42 mg l-1 ، فسفات 0.59 mg l-1آمونیاک 0.12 mg l-1، اکسیژن محلول 8.92 mg -1، هدایت الکتریکی 395 μs cm-1 ، شوری 0.18 0/00 ، pH 7.9
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک گورماهی خسروشیرین
• شکل بدن: باله پشتی دارای 10-12 شعاع | باله مخرجی دارای 10-11 شعاع | باله سینهای دارای 15-16 شعاع | باله شکمی دارای 5-7 شعاع | در ردیف جانبی بدن 27-29 فلس وجود دارد | تعداد جاروییهای آبششی (Gill Rakers) برابر 8-11 عدد | جنس نر این گونه دارای 7-10 نوار سفید جانبی واضح است که از همهء گونههای این جنس در ایران کمتر است. بالهء مخرجی زرد و درخشان بدون حاشیهء واضح سفید. | هردو جنس نر و ماده به نسبت سایر گونههای این جنس در ایران، ساقهء دمی کاملا بلندتری دارند و ارتفاع بالهء پشتی آنها نیز کمتر است. | دور ساقه دمی 9-11 فلس دارد. |
• اندازه:حداکثر طول استاندارد نرها 3 سانتیمتر و مادهها 3.6 سانتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: -
• ژنتیک: -
• ویژگیهای رفتاری: بیخطر برای انسان.
• سایر توصیحات: در چشمهء خسروشیرین، همراه این گونه، گونههای Acanthobrama persidis, Alburnus mossulensis, Capoeta aculeata, Capoeta saadi و Onchorhynchus mykiss دیده شده است.
■ تولیدمثل گورماهی خسروشیرین
نر و ماده تفاوت ظاهری دارند
■ صید گورماهی خسروشیرین
فاقد ارزش صید.
■ ارزشهای اقتصادی گورماهی خسروشیرین
به لحاظ حفظ ذخیرهء ژنتیکی دارای ارزش زیادی است.
رنگآمیزی زیبا روی بدن دارای ارزش زیباییشناسی خوبی است.
⧠ وضعیت ذخایر گورماهی خسروشیرین
در سیاهه قرمز گونههای IUCN، دارای وضعیت ارزیابینشده است. برای آن وضعیت در معرض خطر (EN) پیشنهاد شده است. جمعیتهای محدود این گونه، تحت تاثیر خشکسالی و گونههای مهاجم مثل قزلآلای رنگینکمان هستند که از آنها تغذیه میکنند.
■ بهداشت و بیماریهای گورماهی خسروشیرین
-
○ تصاویر و فیلم از گورماهی خسروشیرین:
|