»» خانواده برکه‌ماهیان خاوری (Aphaniidae) متعلق به راسته کپورماهی‌سانان دنداندار (Cyprinodontiformes) است.

ریشه لغوی: -

نام انگلیسی: Oriental killifishes

نام فارسی: برکه‌ماهیان خاوری، برکه‌ماهیان شرقی

◄ این خانواده اخیرا و با روش‌های مرتبط با ژنتیک، مرتبا در حال تغییر و تحول و نیز تغییرنام گونه‌ها است. گونه‌هایی که در این صفحه می‌بینید و متعلق به ایران هستند، تا چندی پیش در خانوادهء کپورماهیان دندان‌دار یا Cyprinodontidae قرار داشتند که آخرین پیشنهاد رده‌بندی آنها به شرح زیر است، اگرچه باید منتظر بود که باز هم شامل تغییر و تحول بشوند.
این خانواده از نظر ساختار جنس‌ها با پیشنهادات جدیدی مواجه شده که طی آن به 8 جنس Anatolichthys, Aphaniops, Aphanius, Kosswigichthys, Paraphanius, Tellia, Esmaeilius, Apricaphanius تقسیم می‌گردد که این تقسیم‌بندی جدید در صورت تایید عمومی تاثیراتی روی چیدمان اسامی گونه‌های ایران هم دارد.

• مشخصات کلی خانواده برکه‌ماهیان خاوری، Aphaniidae:

• دارای 5 جنس و 34 گونه در جهان.
• اغلب اعضای این خانواده، ساکن آب‌های شیرین یا لب‌شور و به ندرت ساکن آب‌های دریایی-ساحلی هستند.
• جنس نر، اندام تولیدمثلی خارجی (Gonopodium) ندارد.

 

• پراکنش برکه‌ماهیان خاوری در ایران:

حوضه آبریز رودخانه کارون و تالآب‌های مرتبط با آن نظیر تالآب‌های گندمان و چغاخور، رودخانه خلیج، هرمز، مکران، هامون جازموریان، ماشکید، چشمه گنو در حوضه هرمز، حوزه رودخانه کر، زاینده‌رود و دریاچه نمک. حوزه دریاچه مهارلو استان فارس.

• جنس‌های برکه‌ماهیان خاوری ایران:

خانواده برکه‌ماهیان خاوری در ایران دارای 5 جنس است، اگرچه بین نظرات و مقالات گوناگون اختلاف نظرهایی وجود دارد:

• 1- Aphaniops >
• 2- Aphanius >
• 3- Esmaeilius >
• 4- kosswigichthys >
• 5- Paraphanius >

• گونه‌های برکه‌ماهیان خاوری ایران:
آب‌های داخلی ایران 19 گونه از این خانواده شناسایی گردیده است، که البته پژوهشگران مختلف نظرات یکسان در مورد این اسامی ندارند:↓