:: ماهیان آبهای داخلی ایران ← خانواده برکه‌ماهیان خاوری ← گونه گورماهی اراک
◄ این ماهی پیش از این در خانوادهء کپورماهیان دنداندار (Cyprinodontidae) جای داشته است.
◄ احتمال داده شده که چهار گونه A. pluristriatus, A. arakensis, A. mesopotamicus و A. kavirensis ، با هم یکی و مترادف گونه Aphanius sophiae باشند (نیازمند بررسی بیشتر).
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Aphanius arakensis (Teimori, Esmaeili, Gholami, Zarei & Reichenbacher, 2012)j
:: نام فارسی و محلی ایران: گورماهی اراک ، کپور دنداندار اراک، ماهی گورخری اراک، کپوردندان اراک
• اسامی محلی » -
:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Cyprinodontiformes (راسته: کپورماهی‌شکلان دنداندار)
← Family: Aphaniidae (خانواده: برکه‌ماهیان خاوری) (En: Oriental killifishes)
■ قبلا، در خانواده کپورماهیان دنداندار (Cyprinodontidae) و زیرخانواده Cyprinodontinae بوده است.
← Genus: Aphanius (جنس: آفانیوس)
← Species: Aphanius arakensis (گونه: گورماهی اراک)
:: نام انگلیسی: Arak tooth-carp
• سایر زبان‌ها: -
:: برخی از اسامی علمی مترادفِ قدیمی، یا غیرمعتبر: Esmaeilius arakensis
:: ریشه لغوی: arakensis = شهر اراک، به دلیل نزدیکی به محل گزارش این گونه
■ کشورهای محل زندگی گورماهی اراک
بومی انحصاری ایران است.
■ زیستگاه‌های گزارش‌شده گورماهی اراک
فقط در حوضه آبریز دریاچه نمک اراک.
این گونه از یک آبگیر کم عمق طبیعی با ابعاد حدود 6 در 4 متر که از یک چشمه مجاور تغذیه می‌شد گزارش گردیده است. در چشمه‌های مرتبط نیز این گونه مشاهده می‌شود.
■ ویژگی‌های زیستگاه گورماهی اراک
ساکن آب شیرین، بستر و دور از بستر
ساکن آبهای نیمه‌گرمسیری.
مکان نمونه برداری این گونه، دارای آب راکد با دمای 23 درجه سانتیگراد و بدون پوشش گیاهی بوده است. در این آبگیر، هیچ پوشش گیاهی وجود نداشت اما در اطراف آن گونه‌های گیاهی Typha sp. (لوئی) و Juncus sp. (سازو) وجود داشت. بستر محل نمونه برداری گلی همراه با سنگریزه بود.
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک گورماهی اراک
• شکل بدن: شعاع‌های نرم باله پشتی: 11-14 عدد | شعاع نرم باله مخرجی 10-12 عدد | شعاع نرم باله شکمی 6-8 عدد | شعاع نرم باله سینه‌ای 14-18 عدد | فلس‌های روی خط جانبی 28-32 عدد | فلس‌های روی ساقه دمی 10-13 عدد | خارهای آبششی 8-10 عدد | نرها دارای 12تا 19 نوار روی بدن (معمولا 11-13عدد) | لکه‌های رنگی واضح در پهلوهای جنس ماده به سمت عقب بدن | آنتی‌روستروم اتولیت کوچک ولی مرتفع که excisura گسترده‌ای دارد با یک حاشیه شکمی دارای بخش‌های قطره‌مانند |
• اندازه: حداکثر طول کل 3.9 سانتیمتر و طول استاندارد 3.4 سانتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: -
• ژنتیک: دارای 19 آپومورفی (جداریختی ) مولکولی (17 transitions, 2 transversions) در ژن سیتوکروم b.
• ویژگی‌های رفتاری: بی‌خطر و غیرمهاجم است.
• سایر توصیحات:
■ تولیدمثل گورماهی اراک
-
■ صید گورماهی اراک
فاقد ارزش صید.
■ ارزش‌های اقتصادی گورماهی اراک
این ماهی ارزش‌های اکولوژیک زیادی دارد.
همچنین مستعد استفاده به عنوان ماهی آکواریومی است.
⧠ وضعیت ذخایر گورماهی اراک
وضعیت آن در سیاهه قرمز IUCN، ارزیابی نشده است، اما زیستگاه این گونه در وضعیت بدی از نظر آلودگی‌های انسانی و خشکسالی قرار دارد. بنظر می‌رسد محل کشف این گونه در حال حاضر خشک است.
چشمه‌نازی که از زیستگاه‌های این گونه است، بدلیل حفر چاه دچار بی‌آبی شده است.
■ بهداشت و بیماری‌های گورماهی اراک
-
○ تصاویر و فیلم از گورماهی اراک:
|
