:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان »» خانواده گیشماهیان »» گونه ماهی گیش میگویی
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Alepes djedaba (Forsskål, 1775)i
:: نام فارسی و محلی ایران: ماهی گیش میگویی
» اسامی محلی » سیستان و بلوچستان: بَکّو. هرمزگان: جَش، گشرون، طالع. بوشهر: داغی، جسم. جس. سایر نامها: کارتر، ساعول، برک، کش، سال، سل، جاله، دخور، تاله بزک، مقوا
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوستهاستخوانان)
← Order: Perciformes (راسته: سوفماهیسانان)
← Suborder: Percoidei (زیرراسته: سوفماهیواران)
← Superfamily: Percoidea (بالا خانواده: سوفماهیوشان)
← Family: Carangidae (خانواده: گیشماهیان) (En: Jacks and pompanos)
← Subfamily: Caranginae
← Genus: Alepes (جنس: دهبالههای بیضوی)
← Species: Alepes djedaba (گونه: ماهی گیش میگویی)
:: نام انگلیسی: Shrimp scad و نیز: Shrimp caranx, Banded scad, Djeddaba crevalle, Horse mackerel,
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: نيزكة إيربيان، بقا، بیاد، دردمان، گملوی، همام، حمام شیمی، جینس، مصرق، طرخون اصفر عریض
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Scomber djedaba, Atule djedaba, Caranx djedaba, Selar djedaba, Caranx kalla, Atule kalla, Selar kalla, Caranx microbrachium
:: ریشه لغوی: Alepes از واژه alepis, -idos (یونانی)= بدون فلس.
■ کشورهای محل زندگی ماهی گیش میگویی:
• گزارششده از آبهای ایران و کشورهای دیگر نظیر:
آسیا: بحرین، بنگلادش، کامبوج، چین، هنگ کنگ، هند، اندونزی، عراق، ژاپن، اردن، کویت، مالی، مالدیو، میانمار، عمان، پاکستان، فیلیپین، قطر، عربستان، سنگاپور، سریلانکا، تایوان، تایلند، ترکیه، امارات، ویتنام، یمن
اقیانوسیه: استرالیا، نیوکالدونیا، پالائو، پابوآ گینه نو و...
آفریقا: کومور، جیبوتی، مصر، اریتره، کنیا، ماداگاسکار، موریس، موزامبیک، سومالی، آفریقای جنوبی، سودان، تانزانیا
» معرفیشده به لیبی، قبرس، فلسطین، لبنان، سوریه، ترکیه، یونان، مالت
■ زیستگاههای گزارششده ماهی گیش میگویی:
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و اکوسیستمهای دیگر مثل:
دریای اژه، دریای آندامان، دریای عرب، اقیانوس اطلس، خلیج آتولایان، خلیج بنگال، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، خلیج عدن، خلیج عقبه، خلیج تایلند، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج لاگونوی، خلیج لینگاین، دریای مدیترانه، فلاتهای شمال، جنوبغرب و غربمرکزی استرالیا، خلیج اورموک، اقیانوس آرام، دریای سرخ، دریای سمر، خلیج سن میگل، خلیج سن پدرو، آبهای ساحلی سومالی، درایی سولو-سلبز، خلیج تایاباس، دریای زرد، رود ارجن، دلتای دجله و فرات، رودخانه روئرمن، رودخانه شیلیائو، رودخانه تانشوئی، تالاب و دریاچه چیلیکا
■ ویژگیهای زیستگاه ماهی گیش میگویی:
دریازی و در مجاورت صخرههای مرجانی، چندمهاجرتی
ساکن نواحی نیمهگرمسیری
گلههای بالغین در نزدیکی آبسنگهای ساحلی حضور دارند.
مختصات جغرافیایی: 46° شمالی تا 37° جنوبی و 19° شرقی تا 138° غربی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی گیش میگویی:
• شکل بدن: بالههای پشتی مجموعا دارای 9 شعاع سخت و 22-25 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 18-20 شعاع نرم | بدن فشرده و کشیده که مقطع پشتی و شکمی آن به یک اندازه محدب هستند | پوزه نوکدار و قطر چشم تقریبا برابر طول پوزه است | چشم دارای پلک چربی توسعهیافته روی نیمه خلفی آن است. | بالههای پشتی دو عدد و کاملا مجزا | رنگ بدن بطور کلی نقرهای با یک فام سبزابی در بخش بالایی بدن و پهلوها و شکم بیشتر به رنگ سفید. دارای نقاط تیره نامنظم روی لبه سرپوش آبششی یک نقطه سفید نیز در نزدیکی آنها است. رنگ بخش خاردار باله پشتی،تیره است. باله پشتیِ نرم، سیاه یا تیرهرنگ. بخش میانی باله مخرجی زیر پوشش فلسی، کمی تیره میباشد. باله دمی اغلب زرد است که لوب بالایی آن کمی تیرهتر است. اسکاتهای خلفی ممکن است زرد یا زنگاری باشند، بویژه بعد از خروج از آب.
• اندازه: حداکثر طول کل 40 سانتیمتر و طول چنگالی رایج آن 25 سانتیمتر است. حداکثر وزن ثبت شده 124 گرم بوده است.
• طول عمر: -
• غذا: از میگو، پاروپایان، لارو دهپایان و سایر لاروهای سختپوستان و نیز ماهیان کوچک تغذیه میکنند. بطور کلی یک شکارچی فعال است که دامنهء وسیعی از غذاها را میخورد، شامل: ماهیان جوان، سختپوستانی مثل دهپایان، صدفیان، ناجورپایان، کلادوسرا (سرونیان)، مقدار کمی از کرمهای لولهای (نماتد)، بخشهایی از بدن حشرات و لارو حشرات. ماهیان بزرگتر بیشتر به خوردن ماهی تمایل دارند.
• ژنتیک: -
• خصوصیات رفتاری: بیخطر برای انسان. بصورت گلهای زندگی میکنند.
• سایر توضیحات: توسط آبزیانی نظیر عروس دریایی قهوهای (Chrysaora melanaster) شکار میشود.
■ تولیدمثل ماهی گیش میگویی:
بالغین از 16.3 سانتیمتر طول دارند.
تخمها پلاژیک و شناور هستند.
لاروها پلانکتونی و در نواحی ساحلی حضور دارند.
مهاجرتهای تولیدمثلی دارد.
در فصل تولیدمثل غذای کمتری میخورد.
تخمریزی در آبهای ساحلی صورت میگیرد.
■ صید ماهی گیش میگویی:
گاهی به رشتهقلابها میافتد.
صید جانبی سایر گونهها. در بعضی کشورها مثل هند تا 43 درصد صید گیشماهیان را در تورهای پرساین تشکیل میدهد. صید آن با ترال و تورهای گوشگیر نادر است. گاهی در تلههایی مثل نوع مشتا صید میشود
■ ارزشهای اقتصادی ماهی گیش میگویی:
ارزش صید تجاری متوسطی دارد.
صید ورزشی دارد.
■ وضعیت ذخایر ماهی گیش میگویی:
در سیاهه قرمز گونهها، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.
■ بهداشت و بیماریهای ماهی گیش میگویی:
بیماریهای انگلی (خاص آبزیان) در این ماهی گزارش شده است از جمله:
Caligus Infestation, Lecithocladium Infestation و Gastrocotyle Infestation.
○ تصاویر و ویدئوهایی از ماهی گیش میگویی:
|