:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده سنگسرماهیان ← گونه ماهی سنگسر مخطط
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Pomadasys stridens (Forsskål, 1775)J
:: نام فارسی و محلی ایران: ماهی سنگسر مخطط، گم گام
• اسامی محلی ایران » سیستان و بلوچستان: کابُلو شک. خوزستان: نَگرور،نگرو. سایر نامهای محلی: گمگام، کورکوره، کوکره
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوستهاستخوانان)
← Order: Perciformes (راسته: سوفماهیسانان)
← Suborder: Percoidei (زیرراسته: سوفماهیواران)
← Family: Haemulidae (خانواده: سنگسرماهیان) (En: Grunts)
← Subfamily: Haemulinae
← Genus: Pomadasys (جنس: سنگسر)
← Species: Pomadasys stridens (گونه: سنگسر مخطط)
:: نام انگلیسی: Striped piggy و نیز: Lined piggy, Striped piggy,
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: خشروم، حسوم، يميام، قرق
:: برخی از اسامی علمی قدیمی، یا غیر معتبر: Sciaena stridens, Rhonciscus stridens
:: ریشه لغوی: Pomadasys از واژه poma, -atos (یونانی)=سرپوش، سرپوش آبشش+ dasys (یونانی)=مودار
■ کشورهای محل زندگی ماهی سنگسر مخطط:
• گزارششده از آبهای ایران و کشورهای دیگر جهان از جمله:
آسیا: هندوستان، عراق، فلسطین، اردن، کویت، عمان، پاکستان، قطر، عربستان، امارات و یمن
آفریقا: مصر، اریتره، موزامبیک، آفریقای جنوبی و تانزانیا
معرفیشده به لبنان، سوریه و ایتالیا
ممکن است در سومالی، تایوان و ترکیه نیز وجود داشته باشد
■ زیستگاههای گزارش شده ماهی سنگسر مخطط:
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و نیز:
دریای عرب، خلیج عقبه، اقیانوس هند، دریای مدیترانه، دریای سرخ و جزیره ساردینیا
به مدیترانه از طریق کانال سوئز راه یافته است.
■ ویژگیهای زیستگاه ماهی سنگسر مخطط:
دریازی، در مجاورت صخرههای مرجانی
در عمق تا 38 متری حضور دارد.
ساکن مناطق گرمسیری.
در آبهای ساحلی زندگی میکند. در آبهای روی بسترهای شنی و گلی، اما روی صخرههای مرجانی و در تالابهای جزر و مدی نیز حضور دارند.
مختصات جغرافیایی: از 31 ° شمالی تا 32 ° جنوبی و 29 ° شرقی تا 77 ° شرقی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی سنگسر مخطط:
• شکل بدن: باله پشتی مجموعا دارای 12 شعاع سخت و 13-14 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 7 شعاع نرم | بدن نقرهای که در بالا تیرهتر بوده و 4 نوار تیره درطول بدن و یک لکهء آبششی قهوهای دارد | فلسهای حفرهدار خط جانبی 49 تا 53 عدد | 5 تا 6 فلس روی صفحه فلسدار باله دمی | نوک باله سینهای در حالت کشیده به نوک باله شکمی میرسد | سر تقریبا بزرگ با دهان مورب و دو حفره روی نوک که در مقابل یک بخش مضرش کوچک قرار دارد
• اندازه: حداکثر طول کل 20 سانتیمر (گزارش 23 سانتیمتر هم در ایران بوده است، با میانگین طولی 10 سانتیمتر)
• طول عمر: طی تحقیقی در سواحل بوشهر در سال 1394، بیشترین سن این ماهی 8 سال گزارش شد.
• غذا: ماهیان کوچک، سختپوستان و سایر جانداران کفزی.
در کل گونهای گوشتخوار است اما سختپوستان، نرمتنان، ماهیهای کوچک و کرمهای پرتار بیشترین غذای آنرا تشکیل میدهند.
طی پژوهشی که در سواحل خلیج فارس (استان بوشهر) انجام شد و نتایج آن در سال 1394 منتشر گردید، مشخص شد که ماهی سنگسر مخطط یک گونه گوشتخوار و شکارچی با گستره غذایی نسبتا متنوع اما نسبتا کمخور است که در آبهای ساحلی بوشهر غذای اصلی آن را سختپوستان و دوکفهایها تشکیل میدهد و مواد متفرقه به عنوان غذای ترجیحی (%0.50>FP)، نماتود و روزنداران به عنوان غذای ثانویه (10£%50.0>FP) محسوب میشوند. ضمن اینکه خارپوستان و کرمهای حلقوی نسبت به دیگر اجزای شکارشده سهم کمتری داشته و به عنوان غذای تصادفی (FP£10%) این ماهی محسوب میشوند.
در این پژوهش بیشترین تعداد معدههای پر در بهمن و اردیبهشت و کمترین در آبان و آذر مشاهده شدند.
• ژنتیک: -
• خصوصیات رفتاری: برای انسان بیخطر است.
معمولا در گروه دیده میشود و ماهیانی که در گروه هستند بهتر از منفردها غذا میخورند.
• سایر توضیحات: نتایج رابطه طول و وزن ماهی سنگسر مخطط در تحقیقی در سواحل بوشهر، نشان داد که رشد این ماهی در تمام ابعاد بدن به صورت یکسان انجام نمی شود و به عبارتی ناهمگون (آلومتریک منفی) است.
■ تولیدمثل ماهی سنگسر مخطط:
تخمگذار. تخمریزی در منطقه مدیترانه در ماههای ژوئن، جولای و آگست گزارش شده است.
مادهها اندکی بزرگترند.
در خلیج فارس بین دسامبر و مارس تخمریزی میکند اما در مد یترانه در تابستان است. در طی تخمریزی بصورت جفتی دیده میشوند.
■ صید ماهی سنگسر مخطط:
بیشتر با ترال کفروب
■ ارزشهای اقتصادی ماهی سنگسر مخطط:
صید تجاری دارد.
غذای ماهیان باارزش میشود.
⧠ وضعیت ذخایر ماهی سنگسر مخطط:
در سیاهه قرمز گونههای IUCN، وضعیت ارزیابینشده دارد.
■ بهداشت و بیماریهای ماهی سنگسر مخطط:
-
○ تصاویر و فیلم از ماهی سنگسر مخطط:
|