:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده کوسه‌ماهیان سرچکشی ← گونه کوسه سرچکشی مضرّس

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Sphyrna lewini (Griffith & Smith, 1834)j

:: نام فارسی و محلی ایران: کوسه سرچکشی مضرّس،
• اسامی محلی » سیستان و بلوچستان: کانتی، میش. بوشهر: بمبک. هرمزگان: کولی

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Chondrichthyes (رده: غضروف‌ماهیان)
← Subclass: Elasmobranchii (زیررده: نرم‌آبشش‌داران)
← Superorder: Galeomorphi
← Order: Carcharhiniformes (راسته: درنده‌کوسه‌سانان / زمین‌کوسه‌سانان)
← Family: Sphyrnidae (خانواده: کوسه‌ماهیان سرچکشی) (En: Hammerhead, bonnethead, or scoophead sharks)
← Genus: Sphyrna
← Species: Sphyrna lewini (گونه: کوسه سرچکشی مضرّس)

:: نام انگلیسی: Scalloped hammerhead و نیز: Bronze hammerhead shark, gebuchteter Hammerhai, Great hammerhead, Hammerhead, Kidney-headed shark ...
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: قرش ذو خُدُود بَيْضاء، جرجور، لخم، قرش،
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Zygaena lewini, Zygaena indica, Cestracion leeuwenii, Zygaena erythraea, ...
:: ریشه لغوی: Sphyrna : از واژه Sphyra (یونانی) = چکش

■ کشورهای محل زندگی کوسه سرچکشی مضرّس
• گزارششده از آب‌های ایران و کشورهای دیگر جهان از جمله:
در کشورهای زیادی، حدود 145 کشور پراکنش دارد.

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده کوسه سرچکشی مضرّس
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و نیز:
در سراسر آب‌های گرم جهان گسترش دارد.

■ ویژگی‌های زیستگاه کوسه سرچکشی مضرّس
دریازی و نیز آب‌های لب‌شور. پلاژیک و اقیانوسی. اقیانوس رو.
در عمق 0 تا 1000متری و بیشتر 0 تا 25 متری دیده می‌شود
ساکن مناطق گرمسیری.
گونه‌ای ساحلی-پلاژیک و نیمه اقیانوسی است که در مناطق قاره‌ای و فلات اطراف جزایر و آب‌های عمیق مجاور دیده می‌شود. اغلب به نواحی ساحلی نزدیک شده و وارد خلیج‌های کوچک محصور و خورها می‌گردد. ماهیان نوزاد در نواحی نزدیک ساحل بیشتر هستند.
مختصات جغرافیایی: از 46 ° شمالی تا 31 ° جنوبی و 180 ° غربی تا 180 ° شرقی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک کوسه سرچکشی مضرّس

• شکل بدن: اولین باله پشتی تقریبا بلند | دومین باله پشتی و باله‌های شکمی، کوتاه | بخش جلویی سر کاملا کمانی شکل است |بالهای جانبی سر، باریک با جهت به سمت عقب | رنگ بدن خاکستری یکدست، قهوه‌ای خاکستری و یا پشت زیتونی با شکم سفید است | باله‌های سینه‌ای نوک خاکستری یا سیاه دارند
• اندازه: حداکثر طول کل، 430 سانتیمتر و طول کل رایج آن 360 سانتیمتر است. بیشترین وزن گزارش شده، 152.4 کیلوگرم است
• طول عمر: حداکثر 35 سال گزارش شده است.
• غذا: بیشتر از ماهیان استخوانی و سرپایان، و نیز شاه‌میگو، میگو، خرچنگ گرد و نیز سایر کوسه‌ها و سپرماهیان تغذیه می‌کند.
• ژنتیک: تعداد کروموزوم‌های هاپلوئید / گامتیک (n) برابر 39 عدد و تعداد کروموزوم‌های دیپلوئید / زیگوتیک (2n) برابر 78-78 عدد (بعضی منابع 86-86) است.
• ویژگی‌های رفتاری: برای انسان خطرناک است اما زیاد مهاجم نیست.
در گله‌های عظیم در تابستان‌ها و مناطق مشخص مهاجرت می‌کنند. جمعیت‌های فاقد مهاجرت نیز دارند. ماهیان بزرگ ممکن است تکی، جفتی یا گله‌ای زندگی کنند.
• سایر توضیحات: توسط دلفین‌ها شکار می‌شود.

■ تولید مثل کوسه سرچکشی مضرّس

کوسه سرچکشی مضرّس زنده‌زا است. ماهی مادهء بالغ، 15-31 نوزاد با طول 43-55 به دنیا می‌آورد.

■ صید کوسه سرچکشی مضرّس

--

■ ارزش‌های اقتصادی کوسه سرچکشی مضرّس

دارای ارزش صید تجاری است. بصورت تازه، خشک-نمک‌سود، دودی و منجمد در بازارهای جهان عرضه می‌شود. همچنین پوست و بالهء آن نیز ارزش دارد. روغن این ماهی برای استخراج ویتامین و لاشهء آن برای ساخت پودر ماهی استفاده دارد.
از گونه‌های مناسب صید ورزشی است.

■ وضعیت ذخایر کوسه سرچکشی مضرّس

در سیاههء قرمز گونه‌های IUCN، گونه "در نزدیکی تهدید" (NT) است.

■ بهداشت و بیماری‌های کوسه سرچکشی مضرّس

عفونت انگلی Loimosina در این گونه دیده شده است.

○ تصاویر و ویدئوهایی از کوسه سرچکشی مضرّس: