:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده شگ‌ماهیان ← گونه ماهی خمسی لاغر
◄ در بعضی منابع، در خانوادهء شاه‌ماهیان گرد کوچک (Spratelloididae) قرار گرفته است.
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Spratelloides gracilis (Temminck & Schlegel, 1846) j
:: نام فارسی و محلی ایران: ماهی خمسی لاغر،
• اسامی محلی » -
:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Clupeiformes (راسته: شگ‌ماهی‌سانان)
← Family: Clupeidae (خانواده: شگ‌ماهیان) (En: Herrings, shads, sardines, menhadens)
◄ در بعضی از منابع در خانواده Spratelloididae (خانواده: شاه‌ماهیان گرد کوچک) (En: Small round herrings ) قرار گرفته است.
← Genus: Spratelloides (جنس: خمسی‌وارها)
← Species: Spratelloides gracilis (گونه: ماهی خمسی لاغر)
← Incertae sedis: احتمال دارد از این خانواده خارج شود.
:: نام انگلیسی: Silver-stripe round herring و نیز: Silver sprat, Slender sprat, Striped round herring
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: رَنْكَة دائريَّة رَهِيفَة
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Clupea gracilis, Clupea argyrotaeniata, Spratelloides atrofasciatus
:: ریشه لغوی: Spratelloides از واژه sprotte (آلمانی قدیمی)= نوعی ماهی جنس Clupea + suffix, oides (یونانی)= شبیه
■ کشورهای محل زندگی ماهی خمسی لاغر
• گزارش‌شده از آب‌های ایران و کشورهای دیگر جهان از جمله:
آسیا: عمان، پاکستان، بنگلادش، برونئی دارالسلام، هنگ کنگ، هند، اندونزی، فلسطین، ژاپن، اردن، کره جنوبی، مالزی، مالدیو، میانمار، فیلیپین، عربستان، سنگاپور، سریلانکا، تایوان، تایلند، ویتنام، یمن
آفریقا: جیبوتی، مصر، اریتره، کنیا، سومالی، سودان، تانزانیا
اقیانوسیه: ساموآ، استرالیا، فیجی، کیریباتی، میکرونزی، نیو کالدونیا، پالائو، پاپوآ گینه نو، تونگا و...
■ زیستگاه‌های گزارش‌شده ماهی خمسی لاغر
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و اکوسیستم‌های دیگری مثل:
دریای آندامان، دریای عرب، خلیج بنگال، خلیج کالاگ، دریای شرق چین، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، خلیج عدن، خلیج عقبه، خلیج تایلند، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج لاگونوی، خلیج لانوزا، فلات‌های شمالی، شمالشرقی و شمالغربی استرالیا، اقیانوس آرام، آب‌های پلی‌نزی، خلیج راگای، دریای سرخ، آب‌های ساحلی سومالی، دریای جنوبی چین، دریای سولو-سلبز، دریای زرد ...
■ ویژگی‌های زیستگاه ماهی خمسی لاغر
دریازی، مناطق دور از بستر نزدیک ساحل.
در عمق تا 40 متری مشاهده شده است.
ساکن آب‌های گرمسیری
معمولا در نواحی ساحلی، در آب‌های تقریبا شفاف و نیز آبسنگ‌های رو به دریا
مختصات جغرافیایی: از 33°شمالی تا 30°جنوبی و 30°شرقی تا 136°غربی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی خمسی لاغر
• شکل بدن: باله پشتی دارای 12-13 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 12-13 شعاع نرم | باله سینه‌ای 13-15 شعاع نرم | باله دمی دوشاخه | تعداد جارویی‌های آبششی (Gill Rakers) برابر 34-46 عدد | در خط طولی بدن 42-48 فلس دارد | بدن دوکی‌شکل | سطح مقطع بدن بیضی | پیشانی کم و بیش صاف | موقعیت دهان از نوع انتهایی | فلس از نوع دایره‌ای | استخوان ماگزیلا دندانه‌دار | پری‌ماگزیلا مثلثی | 2 سوپرا ماگزیلا که دومین آن غیرقرینه است | اسکات شکمی wشکل است | رنگ بدن آبی‌فام | دارای 18-20 فلس پیش‌پشتی
• اندازه: حداکثر طول استاندارد 10.5 سانتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: از بیمهرگان پلانکتونی تغذیه می‌کند
• ژنتیک: -
• ویژگی‌های رفتاری: برای انسان بی‌خطر است. تشکیل گله‌های بزرگ در آب‌های نزدیک ساحل می‌دهد.
• سایر توضیحات: شکار ماهیانی مثل Tylosurus crocodilus و Tylosurus crocodilus و... می‌شود.
■ تولیدمثل ماهی خمسی لاغر
از اندازه حدود 4 سانتیمتر بالغ است.
تخمگذار. نر و ماده شبیه هم.
هماوری نسبی این ماهی حداکثر تا 1596 تخم برآورد شده است.
لاروها مارماهی‌سان و پلانکتونی با مجرای گوارشی لوله‌ای
■ صید ماهی خمسی لاغر
با تور پرساین ساحلی صید می‌شود.
■ ارزش‌های اقتصادی ماهی خمسی لاغر
دارای ارزش صید تجاری کمی است. به عنوان طعمه برای صید ماهیان باارزش نظیر تون‌ماهیان استفاده می‌شود.
بصورت تازه یا خشک-نمک‌سود عرضه می‌گردد.
در ژاپن به نام kibinago، ماهی خوراکی مهمی است.
■ وضعیت ذخایر ماهی خمسی لاغر
در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.
■ بهداشت و بیماری‌های ماهی خمسی لاغر
-
○ تصاویر و ویدئوهایی از ماهی ماهی خمسی لاغر:
|
