تماس درباره ما منابع سایت سایر آبزیان گونه های ماهی خانواده ماهیان درباره خلیج فارس و دریای عمان  
 
  خلیج فارس و دریای عمان
خانواده گاوماهیان
(Gobiidae)
 


■ مشخصات کلی خانواده گاوماهیان (Gobiidae):

»» خانواده گاوماهیان، عضو راسته گاوماهی‌سانان (Gobiiformes) است.
◄ در منابع قدیمی‌تر، جزو راسته سوف‌ماهی‌سانان (Perciformes) و یا زیرراستهء آن طبقه‌بندی می‌شده است.

◄ این خانواده بدلیل داشتن نمایندگانی در آب‌های شمال ایران و آب‌های داخلی، در آن بخش‌ها هم مورد اشاره قرار گرفته است.

◄ بعضی از گونه‌های این خانواده در سال‌های اخیر از آن منفک و در خانوادهء گل‌خورک‌ها (Oxudercidae) جای گرفته‌اند.

ریشه لغوی: یونانی >> gobius = نام نوعی ماهی، goby

نام انگلیسی: Gobies

نام فارسی: گاوماهیان

Gobiidae

■ خصوصیات زیستی و شیلاتی خانواده گاوماهیان، Gobiidae:

  • نخستین باله پشتی در صورت وجود، خاردار و از باله پشتی نرم جداست، و دارای 2 تا 80 خار منعطف است.
  • در آب‌های جهان، 258 جنس و 1809 گونه دارد
  • باله‌های شکمی در صورتیکه بخوبی توسعه‌یافته باشند، بایکدیگر متحد شده و معمولا یک صفحه چسبنده یا مکشی ایجاد می‌نمایند.
  • فلس‌ها از نوع دایره‌ای یا شانه‌ای و ندرتا در بعضی گونه‌ها فاقد فلس هستند.
  • بعضی از گونه‌ها دارای سبیلک‌های برجسته در سر هستند.
  • عضو حسی و کانال مربوطه بجای پهلوها روی سر قرار دارد.
  • برخی گونه‌ها دارای کیسه شنا و برخی فاقد آن هستند.
  • اغلب ماهیان کوچکی هستند. اغلب گونه‌ها زیر 10 سانتیمترند. کوچکترین ماهیان جهان جزو این خانواده هستند.
  • اغلب گونه‌ها ساکن آب‌های شور و لب شورند. بعضی ساکن آب شیرین هستند که برای تخمریزی به آب‌های شور میروند.
  • اغلب گونه‌ها از جانداران کفزی ریز تغذیه می‌کنند بعضی نیز پلانکتون‌خوارند.
  • اغلب در آشیانه تخمریزی می‌کنند و جنس نر از تخم‌ها مراقبت می‌کند.
  • بعضی از گونه‌ها از انگل‌های روی بدن سایر آبزیان تغذیه می‌کنند.
  • تخم این ماهیان از نظر اندازه به دو فرم کوچک و بزرگ وجود دارد. در بعضی از گونه‌ها تخم‌ها کوچک و در بعضی دیگر اندازه آن بزرگ است.

 

■ پراکنش گاوماهیان در آب‌های جنوب ایران:

جنس‌ها: در آب‌های جنوب ایران، دارای 29 جنس است:

  • 1. Acentrogobius
  • 2. Amblyeleotris
  • 3. Amblygobius
  • 4. Asterropteryx
  • 5. Bathygobius
  • 6. Bryaninops
  • 7. Callogobius
  • 8. Coryogalops
  • 9. Cryptocentroides
  • 10. Cryptocentrus
  • 11. Eviota
  • 12. Favonigobius
  • 13. Fusigobius
  • 14. Glossogobius » گاوماهی‌های زبانی
  • 15. Gnatholepis
  • 16. Gobiodon
  • 17. Gobiopsis
  • 18. Istigobius
  • 19. Koumansetta
  • 20. Myersina
  • 21. Oligolepis
  • 22. Parachaeturichthys
  • 23. Priolepis
  • 24. Taenioides
  • 25. Tomiyamichthys
  • 26. Trimma
  • 27. Trypauchen
  • 28. Valenciennea
  • 29. Yongeichthys

گونه‌های گاوماهیان ایران:
بیست و هشت جنس فوق، در آب‌های ایران در خلیج فارس و دریای عمان، دارای چهل و هشت گونه هستند.
جدول زیر فهرست گونه‌های گاوماهیان آب‌های ایرانی خلیج فارس و دریای عمان است.
◄ با کلیک روی نام هر گونه، به صفحه اختصاصی آن بروید

1. Acentrogobius cyanomos
گاوماهی آبی باله‌نخی
2. Acentrogobius dayi
گاوماهی دِی
3. Amblyeleotris diagonalis
گاوماهی میگویی مورّب
4. Amblyeleotris downingi
گاوماهی داونینگ
5. Amblyeleotris periophthalma
گاوماهی پریوفتالما
6. Amblyeleotris triguttata
گاوماهی میگویی سه‌نقطه
7. Amblygobius albimaculatus
گاوماهی پروانه‌ای
8. Amblygobius nocturnus
گاوماهی شب‌رو
9. Asterropteryx semipunctata
گاوماهی ستاره‌دار
10. Bathygobius fuscus
گاوماهی تیره
11. Bathygobius meggitti
گاوماهی مگیت
12. Bryaninops amplus
گاوماهی شلاقی بزرگ
13. Callogobius bifasciatus
گاوماهی دوخطّه
14. Callogobius plumatus
گاوماهی پَر
15. Coryogalops adamsoni
گاوماهی آدامسون
16. Coryogalops anomolus
گاوماهی آنومولوس
17. Coryogalops monospilus
گاوماهی تک‌خال
18. Coryogalops tessellatus
گاوماهی موزاییکی
19. Cryptocentroides arabicus
گاوماهی عربی
20. Cryptocentrus cryptocentrus
گاوماهی میگویی نه‌خط
21. Cryptocentrus fasciatus
گاوماهی میگویی سیاه
22. Cryptocentrus lutheri
گاوماهی میگویی لوتر
23. Eviota guttata
گاوماهی کوتوله منقوط
24. Eviota pardalota
گاوماهی کوتوله پلنگی
25. Eviota prasina
گاوماهی کوتوله سبز
26. Eviota sebreei
گاوماهی کوتوله سبری
27. Favonigobius melanobranchus
گاوماهی سیاه‌گلو
28. Fusigobius inframaculatus
گاوماهی شنی منقوط
29. Glossogobius giuris
گاوماهی سرتخت
30. Gnatholepis anjerensis
گاوماهی چشم‌خط‌دار
31. Gnatholepis caudimaculata
گاوماهی دم‌خالدار
32. Gobiodon reticulatus
گاوماهی مشبک
33. Gobiopsis canalis
گاوماهی شطرنجی
34. Istigobius decoratus
گاوماهی مزیّن
35. Istigobius ornatus
گاوماهی زینتی
36. Koumansetta hectori
گاوماهی هکتور
37. Myersina filifer
گاوماهی میگویی رشته‌دار
38. Oligolepis acutipennis
گاوماهی تیزدم
39. Oxyurichthys microlepis
گاوماهی یالدار
40. Parachaeturichthys polynema گاوماهی دم‌چشمی 41. Priolepis cincta
گاوماهی مرجانی نواری
42 . Priolepis randalli
گاوماهی رندال
43 . Taenioides kentalleni
گاوماهی کنتالن
44. Tomiyamichthys latruncularius
گاوماهی بادبزنی
45. Trimma winterbottomi
گاوماهی وینترباتوم
46. Trypauchen vagina
گاوماهی نقب‌زن
47. Valenciennea persica
گاوماهی خلیج فارس
48. Valenciennea sexguttata
گاوماهی شش‌خال
49. Yongeichthys criniger
گاوماهی موی‌باله
50. Gobiodon citrinus
گاوماهی سمّی
تصاویر زیر، بعضی از گونه‌های خانواده Gobiidae در نقاط مختلف جهان را نشان می‌دهد:
Acanthogobius lactipes Afurcagobius suppositus Amblyeleotris-marquesas
Acanthogobius lactipes Afurcagobius suppositus Amblyeleotris marquesas