■ مشخصات کلی خانواده نیزه‌ماهیان (Istiophoridae):
»» خانواده نیزه‌ماهیان، به راسته تون‌ماهی‌سانان (Scombriformes) تعلق دارند.
• در بعضی منابع، این خانواده در راسته‌ای موسوم به نیزه‌ماهی‌سانان (Istiophoriformes) قرار داده شده است.
• در منابع قبل از 2016، در راستهء سوف‌ماهی‌سانان (Perciformes) بوده است.
ریشه لغوی: یونانی >> Istion=بادبان + Pherein= به دوش کشیدن
نام انگلیسی: Billfishes, Sailfishes, Marlins
نام فارسی: نیزه ماهیان.
■ خصوصیات زیستی و شیلاتی خانواده نیزه‌ماهیان، Istiophoridae:
- پراکنش در بیشتر نواحی گرمسیری و نیمه‌گرمسیری.
- 5 جنس و 11 گونه در آب‌های جهان دارند.
- استخوان‌های پیش‌فکی و بینی تشکیل یک عضو نیزه‌مانند یا منقارشکل با سطح مقطع مدور را می‌دهد.
- فک پائین نوک تیز و کوتاه است.
- غشاء‌های آبششی در isthmus تجمیع نشده است.
- باله‌های شکمی بسیار باریک.
- دارای دو باله مخرجی است که باله اول بزرگتر از دومی و شبیه باله پشتی دوم است.
- دارای دو باله پشتی می‌باشد، که اولی بسیار بزرگ است.
- دارای دندان‌های فکی.
- بالغین دارای دو برجستگی خارمانند (Keel) در دو طرف ساقه دمی هستند.
- باله پشتی در طول بخش پشتی بدن کشیده شده و دارای شکلی بادبان‌مانند است. باله پشتی می‌تواند جمع و در یک شیار فشرده شود.
- دارای 24 مهره
- حداکثر طول بیش از چهار متر.
- نیزه یا منقار، جهت شکار استفاده می‌شود.
- ماهیانی اقیانوسی و اپی‌پلاژیک هستند و از دامنه مهاجرت زیادی برخوردارند.
- فعال بوده و همانند تون‌ماهیان جزو ماهیان مهاجر سریع هستند.
- در لای‌های آبی بالای ترموکلاین حرکت می‌کنند.
- تغذیه آن‌ها از گونه‌های مختلف ماهی‌ها، سخت‌پوستان و سرپایان صورت می‌گیرد.
- از ماهیان جذاب برای صید ورزشی هستند. مصرف خوراکی داشته و بصورت تازه و منجمد مصرف می‌شوند.
- صید آن‌ها بیشتر توسط رشته‌قلاب‌های طویل صورت می‌گیرد. بصورت ضمنی در صید پرساین یافت می‌شوند.
■ پراکنش نیزه‌ماهیان در ایران:
• جنس‌ها: در آب‌های خلیج فارس و دریای عمان، سه جنس از نیزه‌ماهیان گزارش شده است.
- 1. Istiompax > نیزه‌ماهی‌ها
- 2. Istiophorus > بادبان‌ماهی ها
- 3. Kajikia > سفیدراه‌راه‌ها
• گونه‌های نیزه‌ماهی ایران:
گونه‌های جدول زیر از خانواده نیزه‌ماهیان در آب‌های ایران گزارش شده است.
برای اطلاعات بیشتر از هر گونه، روی نام آن کلیک کنید↓
