■ مشخصات کلی خانواده هامورماهیان (Serranidae):

»» خانواده هامورماهیان، جزو راسته سوف‌ماهی‌سانان (Perciformes) هستند.

ریشه لغوی: لاتین >> Serranus = اره، دندانه، دندان ماهی

نام انگلیسی: Sea basses: Groupers and fairy basslets

نام فارسی: هامورماهیان

■ خصوصیات زیستی و شیلاتی خانواده هامورماهیان، Serranidae:

• ساکن اقیانوس‌های گرمسیری و معتدل، بعضی وارد آب‌های شیرین هم می‌شوند.
• دارای 70 جنس و 573 گونه در آب‌های جهان.
• سرپوش آبششی دارای سه خار است، یک خار اصلی و دو خار در بالا و پائین.
• خط جانبی کامل بوده و تا انتهای ساقه دمی ادامه می‌یابد، ولی به دم نمیرسد. در یک گونه خط جانبی وجود ندارد.
• باله پشتی دارای 7 تا 12 خار است. باله پشتی دو قسمتی است که ممکن است قسمت‌ها متصل یا جدا باشند.
• باله مخرجی دارای 3 خار است.
• باله دمی مدور، بریده یا تا حدی حلالی است و ندرتا دوشاخه است.
• دهان بزرگ و انتهایی و فکین دارای دندان‌های کرکی شکل می‌باشند.
• نوک فک پائین حتی زمان بسته بودن دهان، بیرون است.
• باله شکمی دارای یک خار و 5 شعاع نرم.
• دارای 7 شعاع آبششی.
• فلس‌ها از نوع شانه‌ای بوده و تا روی سر گسترش می‌یابند.
• تعداد مهره ها 24 تا 26 عدد است.
• از لحاظ اغلب جنسی تک‌پایه و گاه هرمافرودیت هستند.
• طول آنها به سه متر و وزن آنها به بیش از 400 کیلوگرم می‌رسد.
• اغلب در اعماق کم ساحلی و ندرتا تا عمق دویست متری زندگی می‌کنند. محیط زیست آنها مناطق سنگی و ناهمواری‌های کف دریا است، ولی بعضی گونه‌ها بسترهای ماسه‌ای و گلی دارای علف‌های دریایی را ترجیح می‌دهند.
• افراد جوان به تنهایی زندگی می کنند، اما در مواقع تخمریزی بصورت اجتماعی زندگی می‌نمایند.
• از بستر تغذیه می کنند و شکارگرند.
• در آکواریوم زنده می‌مانند، اما رشد سریع آنها، اهمیت آنها را به عنوان ماهی آکواریومی کم می‌کند.
• بعضی گونه‌ها دارای سطح بدنی سمی و کشنده(گرامیستین) برای سایر ماهیها هستند.
• تغذیه آنها از سخت پوستان و ماهیان است.
• از ماهیان مهم اقتصادی بوده و مصرف تغذیه‌ای دارند.
• صید آنها توسط ترال کفروب، گرگور، رشته قلاب طویل و قلاب دستی انجام می‌شود.

 

■ پراکنش هامورماهیان در ایران:

• جنس‌های هامورماهیان ایران: در آب‌های ایرانی خلیج فارس و دریای عمان، 9 جنس از خانواده هامور‌ماهیان گزارش شده است:

• 1. Aethaloperca : شامل یک گونه
• 2. Anyperodon : شامل یک گونه
• 3. Cephalopholis : شامل چهار گونه
• 4. Dermatolepis : شامل یک گونه
• 5. Epinephelus : شامل هجده گونه
• 6. Liopropoma : شامل یک گونه
• 7. Pseudanthias : شامل یک گونه
• 8. Serranus : شامل یک گونه
• 9. Variola : شامل یک گونه

 

 

• گونه‌های هامورماهیان ایران:
بیست و نه گونه از هامور ماهیان متعلق به 9 جنس فوق، در آب‌های ایرانی خلیج فارس و دریای عمان گزارش شده‌اند که اسامی آن‌ها را در جدول زیر می‌بینید.
◄ با کلیک روی نام گونه، به صفحه مخصوص آن بروید ↓