:: ماهیان آبهای داخلی ایران ← خانواده برکهماهیان خاوری ← گونه ماهی گورخری معمولی
◄ این ماهی تا چندی پیش در خانوادهء کپورماهیان دنداندار (Cyprinodontidae) جای داشته است.
◄ وجود این گونه در ایران، باوجود فهرست شدن در بعضی منابع، قطعیت ندارد.
◄نام علمی این گونه در بسیاری از منابع، Aphanius dispar عنوان شده است.
»» سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Aphaniops dispar (Rupell, 1828)j
:: نام فارسی و محلی ایران: ماهی گورخری ، آفانیوس، ماهی گورخری معمولی، ماهی گورخری عرب
• اسامی محلی »
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوستهاستخوانان)
← Order: Cyprinodontiformes (راسته: کپورماهیشکلان دنداندار)
← Family: Aphaniidae (خانواده: برکهماهیان خاوری) (En: Oriental killifishes)
■ قبلا، در خانواده کپورماهیان دنداندار (Cyprinodontidae) و زیرخانواده Cyprinodontinae بوده است.
← Genus: Aphanius (جنس: آفانیوس)
← Species: Aphaniops dispar (گونه: ماهی گورخری معمولی)
:: نام انگلیسی: Arabian pupfish
• سایر زبانها: عربی » سمكة الجرو العربية، العفطي، الحرسون
:: برخی از اسامی علمی مترادفِ قدیمی، یا غیرمعتبر: Lebias dispar, Aphanius dispar, Cyprinodon dispar, Aphanius lunatus, Aphanius foemina, Aphaniops zaccarinii و ...
:: ریشه لغوی: -
■ کشورهای محل زندگی ماهی گورخری معمولی
• گزارششده از آبهای ایران (نیازمند بررسی بیشتر) و کشورهای دیگری مثل:
آسیا: عراق، فلسطین، اردن، کویت، عمان، پاکستان، قطر، عربستان، سوریه، امارات، یمن
آفریقا: جیبوتی، مصر، اتیوپی، سومالی، سودان
■ زیستگاههای گزارششده ماهی گورخری معمولی
• در ایران بومی در رودخانههای دجله و کارون وحوضهء رودخانههای خلیج، هرمز، مکران، هامون جازموریان و ماشکید. چشمه آبگرم میراحمد بوشهر و...
در سایر نقاط، خلیج عدن، اقیانوس هند، دریای مدیترانه، خلیج فارس، دریای سرخ، رودخانههای گوناگون در جهان
■ ویژگیهای زیستگاه ماهی گورخری معمولی
ساکن آب شیرین و نیز آب لبشور و شور. مجاور بستر و بدون مهاجرت
ساکن آبهای نیمهگرمسیری با دمای 16 تا 26 درجه سانتیگراد.
قسمتهای پایینی رودخانهها یا آبگیرهای مناطقه جلگهای و گرمسیری.
آبهای شور و لبشور را تحمل میکند.
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی گورخری معمولی
• شکل بدن: باله پشتی دارای 9 شعاع | باله مخرجی دارای 11-12 شعاع | باله سینهای دارای 16-17 شعاع | باله شکمی دارای 7 شعاع | باله دمی دارای 15 شعاع | خط جانبی دارای 25-27 فلس|دو نوار هلالیشکل عرضی روی دم کشیده شده. نرها زرد متمایل به سبز با سطح پشتی لکهدار، بالهء دمی متمایل به زرد با نوار سیاه عرضی یا هلالی. مادهها نقرهای رنگ با 7-9 نوار عرضی باریک روی بدن. | تعداد کل مهرهها در نرها به طور متوسط 20-28 و در مادهها 28 عدد
• اندازه: طول کل بین 26.6 تا 47 میلیمتر است. حداکثر طول کل به 7 سانتیمتر هم میرسد.
• طول عمر: -
• غذا: گیاهخوار و نیز حشرات آبزی، پلانکتونهای جانوری.
• ژنتیک: تنوع در ژنوم میتوکندریایی ماهی گورخری گنو، بالاتر از ماهی گورخری معمولی (A. dispar) است.
• ویژگیهای رفتاری: بیخطر برای انسان.
• سایر توصیحات:
■ تولیدمثل ماهی گورخری معمولی
بین ماههای مارس تا سپتامبر تخمریزی میکند.
هماوری مطلق آن دویست عدد است
■ صید ماهی گورخری معمولی
فاقد ارزش صید.
■ ارزشهای اقتصادی ماهی گورخری معمولی
با توجه به اندازهء کوچک و رنگآمیزی زیبا میتواند یک ماهی آکواریومی باشد، ضمن آنکه توانایی زندگی در آبهای گرم و شور را دارد، به علت مصرف لارو حشرات آبزی در مبارزه با پشهء مالاریا در قسمتهای جنوب کشور میتواند بکار گرفته شود.
■ وضعیت ذخایر ماهی گورخری معمولی
در سیاهه قرمز گونههای IUCN، دارای وضعیت "در معرض خطر" (EN) است.
■ بهداشت و بیماریهای ماهی گورخری معمولی
-
○ تصاویر و فیلم از ماهی گورخری معمولی:
|