:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده تونماهیان ← گونه تون گلولهای
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Auxis rochei (Risso, 1810)j
◄ بعضی نویسندگان با گونه Auxis thazard یک گونه در نظر گرفتهاند.
:: نام فارسی و محلی ایران: تون گلولهای، تون بولت
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوستهاستخوانان)
← Superorder: Acanthopterygii (بالاراسته: خاربالهداران)
← Clade: Percomorpha (کلاد: سوفریختان)
← Order: Scombriformes (راسته: تونماهیسانان)
← Suborder: Scombroidei (زیرراسته: تونماهیواران)
← Family: Scombridae (خانواده: تونماهیان) (En: Mackerels, tunas, bonitos)
← Subfamily: Scombrinae (زیرخانواده: تونتباریان)
← Tribe: Thunnini (تبار: تنهای اصلی)
← Genus: Auxis (جنس: تونهای ناوچه)
← Species: Auxis rochei (گونه: تون گلولهای)
:: نام انگلیسی: Bullet tuna و نیز : Blow goat, Bullet Mackerel, Corseletted frigate mackerel, Firgate tuna, Kawakawa, Maru frigate mackerel, ...
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: صاروخ، کاوالا، ملوه، تبرلی...
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیر معتبر: Scomber rochei, Scomber bisus, Auxis bisus, Thynnus rocheanus, Thunnus rocheanus, Auxis vulgaris, Auxis thynnoides, Auxis ramsayi, Auxis maru, Auxis thazard, Euthynnus affinis
:: ریشه لغوی: Auxis (یونانی)= >> نام نوعی تن ماهی
■ کشورهای محل زندگی ماهی تون گلولهای
• گزارششده از ایران و حدود 144 کشور دیگر جهان
■ زیستگاههای گزارششده تون گلولهای
• بومی خلیج فارس و دریای عمان و نیز:
اقیانوس هند، دریای عرب، خلیج بنگال، دریای کارائیب، جریانات آبی جزایر کارائیب، دریای اندونزی، اقیانوس آرام، دریای سرخ، دریای ژاپن، دریای تاسمان، دریای زرد، خلیج اورموک، خلیج کیمبی و....
■ ویژگیهای زیستگاه ماهی تون گلولهای
دریازی و نیز آبهای لبشور. پلاژیک-نریتیک، مهاجر در اقیانوس
از عمق 10 متری دیده میشود.
ساکن مناطق گرمسیری، تا 28 درجه سانتیگراد.
بالغین بیشتر در آبهای ساحلی و اطراف جزایر صید میشوند.
مختصات جغرافیایی: از 61° شمالی تا 51° جنوبی و 180° غربی تا 180° شرقی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی تون گلولهای
• شکل بدن: باله پشتی مجموعا دارای 9-12 شعاع سخت و 10-13 شعاع نرم، بخش اول باله پشتی و بخش دوم از هم فاصله زیادی دارند | باله مخرجی دارای 12-14 شعاع نرم | ناحیه پشتی به رنگ آبی مایل به بنفش تیره و در ناحیه سر سیاه | بخش بدون فلس بدن دارای 15 یاتعداد بیشتری نوارهای تیره تقریبا عمودی | شکم سفید | بالههای سینهای و شکمی بنفش و بخش داخلی آنها سیاه | بدن کشیده، قوی و مدور است | دندانها کوچک و مخروطی در ردیفهای تکی | باله سینهای کوتاه است و به خط عمودی حاشیه قدامی بخش فاقد فلس بالای زره سینهای نمیرسد | یک برجستگی منفرد و نوکتیز در محوطه بین بالههای سینهای دارد | بدن بدون فلس بجز در ناحیه قدامی زره سینهای که بیش از 6 فلس زیر دومین باله پشتی دارد | یک کیل مرکزی قوی در هر طرف پایه باله دمی دارد که در هر طرف آن یک کیل کوچکتر قرار دارد
• اندازه: حداکثر طول چنگالی 50 سانتیمتر گزارش شده است.
• طول عمر: -
• غذا: از ماهیان کوچک، بویژه آنچوی و سختپوستان بویژه خرچنگهای گرد و لاروهای میگوی آخوندکی (مانتیس) و ماهیان مرکب تغذیه میکند.
بعضی از گونههایی که مورد تغذیه قرار میگیرند: ماهیانی مثل Auxis rochei, Nematalosa japonica, Saurida undosquamis, Scomber australasicus, Stolephorus commersonii, Stolephorus tri, Trachurus japonicus
• ژنتیک: -
• ویژگیهای رفتاری: بیخطر برای انسان. تشکیل گله میدهند.
• سایر توضیحات: به عنوان غذای سایر آبزیان مطرح است: پستانداران آبزی مثل خانواده Delphinidae، کوسه Alopias vulpinus، ماهیان استخوانی مثل سایر تونماهیان از جمله: Acanthocybium solandri, Euthynnus affinis, Euthynnus alletteratus, Katsuwonus pelamis, Thunnus alalunga, Thunnus albacares, Thunnus obesus, ماهیان استخوانی دیگر مثل گونههای Istiophorus platypterus, Makaira indica, Makaira nigricans, Tetrapturus albidus, Tetrapturus audax, Coryphaena hippurus, جنسهای Stenella, Alepisaurus, Sphyraena, خانواده Xiphiidae
■ تولیدمثل ماهی تون گلولهای
در طول35 سانتیمتری بالغ هستند.
هماوری نسبی بین 196 تا 239 تخم در گرم. تخمها و لاروها پلاژیک هستند.
■ صید ماهی تون گلولهای
صید آن با رشتهقلاب، تورهای محاصرهای و... انجام میشود.
■ ارزشهای اقتصادی ماهی تون گلولهای
ماهی تون گلولهای به لحاظ تجاری بسیار با ارزش است.
از نظر صید ورزشی نیز اهمیت دارد.
بصورت تازه و یخزده فروخته میشود. همچنین بصورت کنسرو، دودی، خشک و نمکسود در بازارهای جهان عرضه میگردد.
بدلیل گسترش از عناصر مهم شبکه غذا (بویژه به عنوان غذای ماهیان با ارزش تجاری) محسوب میشوند.
■ وضعیت ذخایر ماهی تون گلولهای
در سیاهه قرمز گونههای IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.
■ بهداشت و بیماریهای تون گلولهای
عوامل بیماریزا (ویژه آبزیان) در آنها مشاهده شده است:
Bomolochus Disease عفونت انگلی
Caligus Infestation عفونت انگلی
Callitetrarhynchus Disease عفونت انگلی
Colocynotrema Disease عفونت انگلی
Didymozoon Disease عفونت انگلی
Hexostoma auxidi Disease عفونت انگلی
Opepherotrema Infestation عفونت انگلی
Phacelotrema Disease عفونت انگلی
Phyllodistomum Disease عفونت انگلی
Rhipidocotyle Infestation عفونت انگلی
Tergestia Disease عفونت انگلی
○ تصاویر و فیلم از ماهی تون گلولهای:
|