»» سیستماتیک:

:: نام علمی گونه: Parastromateus niger (Bloch, 1795)j
:: نام فارسی و محلی ایران: حلوا سیاه
• اسامی محلی » سیستان و بلوچستان: سیاهین تِگلِم، تگلم، حلواوو. خوزستان: حلوا، حلاوه.

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Perciformes (راسته: سوف‌ماهی‌سانان)
← Suborder: Percoidei (زیرراسته: سوف‌ماهی‌واران)
← Superfamily: Percoidea (بالا خانواده: سوف‌ماهی‌وشان)
← Family: Carangidae (خانواده: گیش‌ماهیان) (En: Jacks and pompanos)
← Subfamily: Caranginae
← Genus: Parastromateus
← Species: Parastromateus niger (گونه: حلوا سیاه)

:: نام انگلیسی: Black pomfret و نیز: Black batfish, Black pompano, Sweep
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: حلوایا، گملو، جرنیز، مورگی، ، حلاوه، حلوایو
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Stromateus niger, Formio niger
:: ریشه لغوی: Parastromateus از واژه para (یونانی)= داخل + stromatos (یونانی) =بدن پهن و رنگارنگ ماهی / niger: سیاه

■ کشورهای محل زندگی ماهی حلوا سیاه:
• گزارش‌شده از آب‌های ایران و نیز:
آسیا: عراق، عمان، بحرین، کویت، قطر، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، پاکستان، هند، سریلانکا، بنگلادش، کامبوج، چین، هنگ کنگ، تایوان، تایلند، ژاپن، کره جنوبی، مالزی، اندونزی، فیلیپین، مالدیو، ویتنام، سنگاپور، استرالیا،
آفریقا: کومور، کنیا، ماداگاسکار، موزامبیک، میانمار، تانزانیا، آفریقای جنوبی، پابوا گینه نو و...

■ زیستگاه‌های گزارش شده ماهی حلوا سیاه:
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان و نیز:
اقیانوس هند، دریای عرب، دریای سرخ، خلیج بنگال، دریای اندامان، جریان دریایی اگولاس، خلیج کاریگارا، سواحل استرالیا، خلیج تایلند، دریای اندونزی، خلیج لیت، خلیج لینگایان، خلیج اورموک، اقیانوس آرام، جزایر پنگ-هو، خلیج راگای، دریای سمر، جریان ساحلی سومالی، خلیج سن پدرو، خلیج سن میگل، دریای زرد، دریای شرق چین و... .

■ ویژگی‌های زیستگاه ماهی حلوا سیاه:
دریازی و نیز آب لب‌شور. در مجاورت با بسترهای صخره‌ای مرجانی. از نظر مهاجرت هر دو رو (مهاجرت بدون قصد تولیدمثل).
در عمق 15 تا 105 متری و بیشتر 15 تا 40 متری مشاهده شده است.
ساکن مناطق گرمسیری.
به آب‌های ساحلی با بسترهای گلی علاقمند است.
مختصات جغرافیایی: از 42° شمالی تا 30° جنوبی و 32° شرقی تا 154° شرقی.

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی حلوا سیاه:

• شکل بدن: بدن در مقطع عرضی فشرده و ارتفاع بدن بلند است | سر برآمده | دهان انتهایی، با فک فوقانی آزاد از ناحیه پشتی است که تا قبل از حاشیه جلویی چشم ادامه دارد | هردو آرواره دارای یک ردیف مفرد از دندان‌های مخروطی کوچک هستند | آبشش بصورت جانبی و عمودی باز می‌شود | یک خط جانبی با 108 تا 112 فلس روی آن، خط جانبی قوس نامحسوسی به سمت عقب داشته به اسکات‌های ضعیفی روی ساقه دم ختم می‌گردد که تشکیل یک کیل را روی ساقه دم می‌دهند | ستون فقرات مجموعا 24 مهره که 10 تای آن‌ها روی بخش پیش‌مخرجی است | باله پشتی یک عدد، دارای 2-6 شعاع سخت کوتاه که در بالغین به هم متصل هستند و 46-46 شعاع نرم | شکل باله دوم پشتی و مخرجی تقریبا یکسان است، با لوب‌های قدامی بلند و کاملا گرد | باله دمی چنگالی | باله مخرجی دو عدد، 2 شعاع سخت و 35-40 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای شعاع سخت و 23-24 شعاع نرم | نمونه‌های بالای 9 سانتیمتری، باله شکمی ندارند | رنگ بدن در بالا قهوه‌ای و در پایین سفید و نقره‌ای است. بخش قدامی باله پشتی و مخرجی خاکستری مایل به آبی است، سایر باله‌ها زردفام هستند | فلس‌ها کوچک و جداشونده از بدن هستند، معمولا باله‌های پشتی و مخرجی را می‌پوشانند | در زمان از دست دادن فلس‌ها، رنگ آن‌ها قهوه‌ای زرد فام می‌گردد | ماهیان جوان نوارهای تیره عمودی در پهلوها و باله‌های شکمی بلند و سیاه در ناحیه زیرگلویی دارند.
• اندازه: حداکثر طول استاندارد 75 سانتیمتر و از موزامبیک گزارش شده است. طول استاندارد رایج حدود 30 سانتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: بیشتر از پلانکتون‌های جانوری تغذیه می‌کند. همچنین از فیتوپلانکتون‌ها، جلبک‌ها و علف‌های دریایی کفزی، سخت‌پوستان کفزی، تخم و لارو ماهی‌ها و نرم‌تنان در دوره پلانکتونیشان تغذیه می‌کند.
• ژنتیک: -
• خصوصیات رفتاری: بی‌خطر و غیر مهاجم است. در طول روز نزدیک بستر و شب‌ها نزدیک سطح می‌باشد، وارد خورها نیز می‌شود و اغلب تشکیل گله های بزرگ را می‌دهد. وقتی به بستر نزدیک می‌شود، بصورت خوابیده شنا می‌کند.
• سایر توضیحات: تنها گونه جنس Parastromateus است. بوسیله بعضی ماهیان شکارچی مثل کوسه ماهیان خانواده Carcharhinidae شکار می‌شود.

■ تولیدمثل ماهی حلوا سیاه:

بلوغ در اندازه 22 تا 24 سانتیمتری.
جنس‌ها جدا و تولیدمثل خارجی است.
یک اوج تولیدمثلی سالیانه مشخص دارند.
از نوزاد و تخم مراقبت نمی‌کنند و تخم‌ها را در آب‌های آزاد رها می‌نمایند.

■ صید ماهی حلوا سیاه:

تور گوشگیر، ترال و تورهای گردان

■ ارزش‌های اقتصادی ماهی حلوا سیاه:

ارزش تجاری بسیار بالایی دارد. بصورت تازه و گاه خشک یا نمک‌سود در بازارها عرضه می‌شود. بیشترین برداشت جهانی آن‌ها توسط اندونزی و تایلند انجام می‌شود.
اهمیت و شیوه طبخ حلوا سیاه در آشپزی جنوب ایران: ماهی حلواسیاه گوشتی است و تیغ ندارد. ماهی حلوا سیاه برای سرخ کردنی، ماهی مناسبی می‌باشد و اگر ماهی حلوائی خریداری شد که وزن آن بیشتر از یک کیلوگرم بود توصیه شده پوست آن را بگیرید تا هنگام سرخ کردن لذیذتر شود. برای سرخ کردنی ماهی حلوا را از قسمت کمر برش بدهید .ماهی حلوا برای قلیه ماهی هم بسیار مناسب می‌باشد ولی برشش را باید به این طریق انجام داد که،ماهی را از زیر شکم شکاف بدهید و داخل شکمش را تخلیه کنید و ماهی را بصورت رولتی برش داده تا در هنگام پخت فیله ماهی ،گوشت ماهی وا نرود. ماهی حلوا برای "شکم پر" و" ته چین ماهی "نیز مناسب است.

■ وضعیت ذخایر ماهی حلوا سیاه:

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.

■ بهداشت و بیماری‌های ماهی حلوا سیاه:

از آلودگی‌های رایج انگلی موجود در این گونه می‌توان به بیماری‌های Lecithocladium و Capillaria اشاره کرد. انواعی از جورپایان انگلی بزرگ اغلب به زبان آن‌ها می‌چسبند.

○ تصاویر و ویدئوهایی از ماهی حلوا سیاه: