:: ماهیان آبهای داخلی ایران ← خانواده کپورماهیان ← گونه ماهی سلیمانی
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Luciobarbus subquincunciatus (Günther, 1868)
:: نام فارسی و محلی ایران: ماهی سلیمانی، سس‌ماهی، خال‌سیاه
• اسامی محلی » سلیمانی.
:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Cypriniformes (راسته: کپورماهی‌سانان)
← Family: Cyprinidae (خانواده: کپورماهیان) (En: Carps)
← Subfamily: Barbinae
← Genus: Luciobarbus
← Species: Luciobarbus subquincunciatus (گونه: ماهی سلیمانی)
:: نام انگلیسی: Mesopotamian barbel و نیز: Spot barb, Black spot barb, Leopard barbel, Solomon barbel,
• سایر زبان‌ها: عربی» أبو خزامة، سمكة عجزان، اكزان، سمك ما بين النهرين ذو الحساسات . ترکی » Bıyıklı balık
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Barbus subquincunciatus
:: ریشه لغوی: Luciobarbus از واژه‌های lucius، lykos (یونانی)= گرگ + barbus (لاتین)= سبیل، سبیلک / subquincunciatus= quincunx: شکلی شبیه عدد 5 در طاس، به این شکل که در هر کنج مربع یک نقطهء سیاه و در وسط یک نقطهء سیاه قرار دارد. به علت طرح نقاط بدن این ماهی.
■ کشورهای محل زندگی ماهی سلیمانی
:: گزارش‌شده از ایران و
عراق، ترکیه و سوریه.
■ زیستگاه‌های گزارش‌شده ماهی سلیمانی
• در ایران (کمیاب): حوضهء آبریز دجله، دریاچه سد گتوند، جراحی، گاماسیاب، کارون
• کشورهای دیگر: حوضهء آبریز دجله و فرات.
■ ویژگی‌های زیستگاه ماهی سلیمانی
ساکن آب شیرین. بستر و دور از بستر.
ساکن آبهای نیمه‌گرمسیری.
در بخش‌های میانی رودخانه‌ها زندگی می‌کند. بیشرتر در آبهای آرام با اکسیژن بالا به سر می‌برد اما ممکن است در دریاچه‌ها و مخازن هم دیده شود.
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی سلیمانی
• شکل بدن: باله پشتی دارای 4-5 شعاع سخت و 8 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 5 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای 14-18 شعاع نرم | باله شکمی دارای 7 شعاع نرم | تعداد جارویی‌های آبششی (Gill Rakers) برابر 10-13 عدد است. | خط جانبی دارای 75-88 فلس | تعداد مهره‌ها مجموعا 45 عدد | دو جفت سبیلک ضخیم | سر تا سر بدن، سر، باله‌ها، سبیلک، چشم و... پوشیده از چندین نقطهء بزرگ سیاه تقریبا هم‌اندازه و هم‌اندازه یا بزرگتر از قطر چشم. نقاط در یک الگوی پنج‌تایی (مثل عدد 5 در طاس بازی، 4 نقطه در کنجها و یکی در وسط) چیده شده است. رنگ عمومی بدن سبزفام مایل به قهوه‌ای-زرد با شکم روشن‌تر | دندان حلقی دارای فرمول 2.3.3-3.3.2 است. | آخرین شعاع غیرمنشعب بالهء پشتی بسیار قدرتمند است و دارای دندانه‌هایی در بشتر طول خود است. | دهان نعلی‌شکل، کوچک و زیرین. | لب‌ها توسعه‌یافته و گوشتی. لوب میانی لب پایینی توسعه نیافته. | روده با لوپ‌ها متعدد داخلی که با افزایش سن، بیشتر می‌شود. | بدن کشیده و بالهء دمی دوشاخه |
• اندازه: برای آن حداکثر طول 60 سانتیمتر عنوان شده است. منابع جدیدتر حداکثر طول آنرا 33.8 سانتیمتر می‌دانند.
• طول عمر: تا گروه سنّی 7 ساله دیده شده است.
• غذا: دندان حلقی آسیابی و محتویات گوارشی نشانگر نرمتن‌خوار بودن این گونه است، اما ماهیان جوانتر از حشرات، مواد آواری، گیاهان آبزی و... تغذیه می‌کنند.
• ژنتیک:-
• ویژگی‌های رفتاری: بی‌خطر برای انسان.
◄ سایر توضیحات: -
■ تولید مثل ماهی سلیمانی
تولیدمثل در بهار.
بلوغ در 3-4 سالگی و اندازهء حدود 35 سانتیمتری و وزن 500 گرمی در عراق دیده شده است.
در ماه آوریل تا مه تخمریزی می‌کند و تخم‌ها به سنگ‌ها می‌چسبند.
■ صید ماهی سلیمانی
قلاب، تورگوشگير ثابت، متحرک، چتري و فاله (چنگال) و...
■ ارزش‌های اقتصادی ماهی سلیمانی
کمیاب و صید آن کم است.
در ایران تلاش برای تکثیر و پرورش آن انجام شده است.
■ وضعیت ذخایر ماهی سلیمانی
در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، گونهء در معرض انقراض (CR ) است.
در ایران صید آن انگشت‌شمار است.
■ بهداشت و بیماری‌های ماهی سلیمانی
-
○ تصاویر و فیلم از ماهی سلیمانی:
|
