:: ماهیان دریای خزر ایران ← خانواده گاوماهیان ← گونه گاوماهی ستاره‌ای
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Benthophilus stellatus (Kessler, 1877)j
:: نام فارسی و محلی ایران: گاوماهی ستاره‌ای
• اسامی محلی » گاوماهی
:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Gobiiformes (راسته: گاوماهی‌سانان)→ منابع قدیمی‌تر: سوف‌ماهی‌سانان
← Suborder: Gobioidei (زیرراسته: گاوماهی‌واران)
← Family: Gobiidae (خانواده: گاوماهیان) (En: Gobies)
← Subfamily: Gobiinae
← Genus: Benthophilus (جنس: مترسک)
← Species: Benthophilus stellatus (گونه: گاوماهی ستاره‌ای)
◄ اطلاعات این گونه، با گونه Benthophilus leobergius که قبلا با نام Benthophilus stellatus leobergius نامیده می‌شد اختلاط اطلاعات دارد، یعنی ممکن است اطلاعات یکی به جای دیگری بکار رفته باشد. احتمالا B. stellatus اساسا در آب‌های ایران وجود نداشته باشد و فقط مختص دریای سیاه است.
:: نام انگلیسی: Stellate tadpole-goby -
• سایر زبان‌ها: روسی » Zvezdchataya pugolovka
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Doliichthys stellatus, Benthophilus macrocephalus maeotica, Benthophilus monstrosus
:: ریشه لغوی: Benthophilus از واژه benthos (یونانی)= عمق آب + phyle (یونانی)= دوستدار / grimmi= از نام اسکار فون گریم، ماهی‌شناس
■ کشورهای محل زندگی گاوماهی ستاره‌ای:
• احتمالا در ایران در دریای خزر و رودهای آن و نیز:
روسیه، قزاقستان، جمهوری آذربایجان، ترکیه، ترکمنستان، مولداوی، بلغارستان، رومانی، اوکراین.
■ زیستگاه‌های گزارش‌شده گاوماهی ستاره‌ای:
• احتمالا بومی در آب‌های ایرانی دریای خزر و رودخانه‌های آن و اکوسیستم‌های دیگر نظیر،
دریای خزر، رودهای ولگا، کوبان، دون، دنستر، دریای مدیترانه، دریای آزوف
■ ویژگی‌های زیستگاه گاوماهی ستاره‌ای:
ساکن آب‌های شیرین و لب‌شور. نزدیک بستر.
ساکن آب‌های معتدل با دمای 4 تا 20 درجه سانتیگراد.
در آب لب‌شور تا عمق 3 متری دیده می‌شوند.
ساکن آب‌های کم‌عمق تالاب‌های ساحلی و، پایین‌دست رودخانه‌ها، و آب‌های لب‌شور با شوری 12 جزء در هزار. بالغین در بخش‌های گل‌آلود رودها مستقر هستند.
مختصات جغرافیایی: از 56°شمالی تا 36°شمالی و 22°شرقی تا 54°شرقی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک گاوماهی ستاره‌ای:
• شکل بدن: بین چشم‌ها برآمدگی دارد و در پهلوها نیز دانه‌های پراکنده وجود دارد که تا زیر دومین باله پشتی ادامه دارد | عرض سر 94-104 درصد ارتفاع سر | تعداد برآمدگی‌های روی ردیف پشتی 27-30، ردیف شکمی 22-25، ردیف بالایی پهلو 10-16 و به سمت عقب کمی کوچک، ردیف پایینی پهلو با تعداد کمی برآمدگی یا فاقد آن | سبیلک گونه کمی فشرده، نازک و تقریبا برابر قطر چشم | پایهء باله پشتی دوم مقابل پایه باله مخرجی است | ردیف مورب نوروماست‌ها روی پهلو 19 تا 23 عدد | پهلوها دارای نقاط و لکه‌های سیاه نامنظم و یک لکه اطراف پایه اولین باله پشتی که به پایهء دومین باله پشتی می‌رسد. | سر و بدن پوشیده از صفحات نوک‌تیز | باله دمی گرد
• اندازه: حداکثر طول کل 13.5 سانتیمتر برای نر و 11 سانتیمتر برای ماده.
• طول عمر: یک سال.
• غذا: از نرمتنان، سخت‌پوستان، لارو حشرات و ماهیان ریز تغذیه می‌کنند.
• ژنتیک: تعداد کروموزوم‌های هاپلوئید / گامتیک (n) برابر 23 و تعداد کروموزوم‌های دیپلوئید / زیگوتیک (2n) برابر 46-46 عدد است.
• خصوصیات رفتاری: بی‌خطر برای انسان.
• سایر توضیحات: -
■ تولیدمثل گاوماهی ستاره‌ای:
بعد از اولین زمستان زندگی، در ماه مه و ژوئن، تخمریزی می‌کند. ماده‌ها کمی بعد تخمریزی می‌میرند اما نرها چندهفته بیشتر زندگی می‌کنند.
تخم‌ها گلابی‌شکل هستند.
هماوری مطلق در دریای آزوف، بین 700 تا 2500 عدد تخم است.
■ صید گاوماهی ستاره‌ای:
صید تجاری ندارد.
■ ارزش‌های اقتصادی گاوماهی ستاره‌ای:
فاقد ارزش اقتصادی. به عنوان غذای ماهیان باارزش دارای اهمیت اکولوژیک است.
■ وضعیت ذخایر گاوماهی ستاره‌ای:
در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.
■ بهداشت و بیماری‌های گاوماهی ستاره‌ای:
-
○ تصاویر و فیلم از گاوماهی ستاره‌ای: |
