■ مشخصات کلی خانواده کپورماهیان (Cyprinidae)

»» خانواده کپورماهیان متعلق به راسته کپورماهی‌سانان (Cypriniformes) هستند.

◄ این خانواده در آب‌های داخلی ایران نیز نمایندگانی دارد، از این رو در در آن بخش نیز مورد اشاره قرار گرفته‌اند.

◄ بسیاری از ماهیان این خانواده طی سالهای اخیر از آن جدا و به خانواده های دیگر منتقل شده اند.

ریشه لغوی: kyprinos (یونانی)= گلدفیش

نام انگلیسی: Carps

نام فارسی: کپورماهیان

■ خصوصیات زیستی و شیلاتی خانواده کپورماهیان، Cyprinidae:

• بدن ماهیان این خانواده از فلس‌های دایره‌ای (Cycloid) پوشیده شده است.
• دارای 376 جنس و 3162 گونه در سراسر جهان
• گاهی فلس‌ها بسیار ریز هستند، ولی بدن بعضی ماهیان این خانواده نیز عاری از فلس است.
• لب‌ها باریک، دهان نیمه‌هلالی یا به شکل شکاف عرضی است و ممکن است انتهایی، فوقانی، تحتانی و نیمه‌تحتانی باشد.
• در اطراف دهان سبیلک مشاهده می‌شود، در صورت داشتن سبیلک بیش از دو جفت نخواهد بود.(درجنس Gobiobotia چهار جفت)
• استخوان‌های حلقی داسی‌شکل بوده و خوب توسعه‌یافته است.
• دندان حلقی یک تا سه ردیفی و تعداد آنها در هر ردیف کمتر از 9 عدد.
• دارای دندان آسیایی کوچک نیز هستند.
• کیسه شنا دارای 2 تا 3 حفره است.
• در آب شیرین و نیز بصورت نیمه‌مهاجر و مهاجر در دریا وجود دارند، ولی از حیث شکل ظاهری متفاوت و ازنظر زندگی نیز با هم فرق دارند.
• در بعضی ماهیان این خانواده در موقع تخمریزی سر و بدن آنها از برآمدگی‌های مرواریدی(Epitilial) پوشیده می‌شود.
• اولین فسیل مربوط به ترشیاری پایین و ائوسن

• پراکنش کپورماهیان در آب‌های داخلی ایران:

محدوده پراکنش خانواده کپورماهیان تقریبا تمامی نواحی ایران را در بر می‌گیرد.

• جنس‌های کپورماهیان آب‌های داخلی ایران:

از این خانواده در آب‌های داخلی ایران 19 جنس به شرح زیر گزارش شده ست:

• 1. Arabibarbus
• 2. Ballerus
• 3. Bangana
• 4. Barbus > ریشک‌دارها
• 5. Caecocypris
• 6. Capoeta > سیاه‌ماهی‌ها
• 7. Carasobarbus
• 8. Carassius > کپورچه‌ها
• 9. Crossocheilus
• 10. Cyprinion
• 11. Cyprinus > کپورها
• 12. Garra > سنگ‌لیس‌ها
• 13. Luciobarbus
• 14. Mesopotamichthys
• 15. Schizocypris
• 16. Schizopygopsis
• 17. Schizothorax
• 18. Squalius
• 19. Tariqilabeo
  
  

• گونه‌های کپورماهیان آب‌های داخلی ایران:

از این خانواده در آب‌های داخلی ایران گونه‌های مختلفی به شرح جدول زیر شناسایی شده‌اند که بعضی دارای زیرگونه‌هایی نیز هستند،
◄ صحت گونه‌هایی که دارای علامت (؟) هستند، توسط بعضی پژوهش‌گران زیر سوال بوده است.